Δημοσθένης - Περί του Στεφάνου 204 - 205

Τις γαρ ουκ αν αγάσαιτο των ανδρών εκείνων της αρετής, οι και την χώραν και την πόλιν εκλιπείν υπέμειναν εις τας τριήρεις εμβάντες υπέρ του μη το κελευόμενον ποιήσαι, τον μεν ταύτα συμβουλεύσαντα Θεμιστοκλέα στρατηγόν ελόμενοι, τον δ’ υπακούειν αποφηνάμενον τοις επιταττομένοις Κυρσίλον καταλιθώσαντες, ου μόνον αυτόν, αλλά και αι γυναίκες αι υμέτεραι την γυναίκ’ αυτού. Ου γαρ εζήτουν οι τότε Αθηναίοι ούτε ρήτορα ούτε  στρατηγόν δι’ ότου δουλεύσουσι ευτυχώς, αλλά ουδέ ηξίουν, ει μη μετ’ ελευθερίας εξέσται τούτο ποιείν. Ηγείτο γαρ αυτών έκαστος ουχί τω πατρί και τη μητρί μόνον γεγενήσθαι, αλλά και τη πατρίδι. Διαφέρει δε τι;  ότι ο μεν τοις γονεύσιν μόνον γεγενήσθαι νομίζων τον της ειμαρμένης και τον αυτόματον θάνατον περιμένει, ο δε και τη πατρίδι, υπέρ του μη ταύτην επιδείν δουλεύουσαν αποθνήσκειν εθελήσει και φοβερωτέρας ηγήσεται τας ύβρεις και τας ατιμίας, ας εν δουλευούση τη πόλει φέρειν ανάγκη, του θανάτου.

                                               Δημοσθένη, Περί του Στεφάνου 204-205

Μετάφραση

Γιατί ποιος δεν θα θαύμαζε τους άνδρες εκείνους για την αρετή τους, οι οποίοι και την ύπαιθρο και την πόλη άντεξαν να εγκαταλείψουν αφού επιβιβάστηκαν στις τριήρεις, προκειμένου να μην κάνουν αυτό που τους διατάχθηκε, τον μεν Θεμιστοκλή που τους συμβούλεψε αυτά στρατηγό αφού επέλεξαν, τον δε Κυρσίλο που τους πρότεινε να υπακούσουν σε ό,τι τους διατάχθηκε αφού λιθοβόλησαν, όχι μόνον αυτόν, αλλά και οι γυναίκες σας τη γυναίκα του.

Γιατί δεν έψαχναν οι Αθηναίοι εκείνης της εποχής ούτε ρήτορα ούτε στρατηγό, για να ζήσουν με τη μεσολάβησή του ευτυχισμένα ως δούλοι, αλλά και ούτε θεωρούσαν άξιο, αν δε θα έχουν τη δυνατότητα να το κάνουν αυτό (να ζουν) ελεύθερα.   

Γιατί ο καθένας από αυτούς νόμιζε ότι δεν έχει γεννηθεί μόνο για τον πατέρα και τη μητέρα του, αλλά και για την πατρίδα. Σε τι διαφέρουν (αυτά τα δύο μεταξύ τους); Ότι αυτός που νομίζει ότι έχει γεννηθεί μόνο για τους γονείς του περιμένει τον καθορισμένο από τη μοίρα ή τον φυσικό θάνατο, ενώ εκείνος που νομίζει ότι έχει γεννηθεί και για την πατρίδα, θα το πάρει απόφαση να σκοτωθεί για να αποφύγει να την αντικρύσει σε κατάσταση δουλείας και θα θεωρήσει φοβερότερες από το θάνατο τις προσβολές και τους εξευτελισμούς, που θα είναι αναπόφευκτο να υπομείνει σε υπόδουλη πόλη.