Παρατσούκλια - Παραγκώμια κατοίκων ελληνικών πόλεων (2)

Βόλος 

Παρατσούκλι – Παραγκώμι: Αυστριακοί

Για το Βόλο και το προσωνύμιο των κατοίκων του υπάρχουν οι εξής εκδοχές:

α. Ονομάστηκαν έτσι διότι οι Βολιώτες είναι τσιγκούνηδες σαν τους Αυστριακούς.

β. Ονομάστηκαν έτσι διότι οι Βολιώτες είναι ψυχροί άνθρωποι σαν τους Αυστριακούς.

γ. Ονομάστηκαν έτσι διότι οι Βολιώτες είναι μοχθηροί (Να σημειώσουμε ότι στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, οι Αυστριακοί είχαν χειρότερη φήμη κι απ’ τους Τούρκους.

δ. Ονομάστηκαν έτσι διότι οι Βολιώτες κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν μπήκε στον Παγασητικό ένα αυστριακό πολεμικό, αν και εχθρικό, οι Βολιώτες το υποδέχθηκαν με μπάντες και αυστριακές σημαίες.

ε. Ονομάστηκαν έτσι διότι οι Βολιώτες κατά τη διάρκεια της επανάστασης ύψωσαν αυστριακές σημαίες για να μην τους χτυπήσουν οι Τούρκοι.

Πέρα όμως από την πλάκα υπάρχουν και ιστορικά εξακριβωμένα περιστατικά που πιθανά προσέδωσαν στους Βολιώτες το παρατσούκλι αυτό:

1. Επί Τουρκοκρατίας και ειδικότερα μεταξύ 18ου και 19ου αιώνα, ο Βόλος - ως λιμάνι του Βελεστίνου - χρησιμοποιούνταν ως εμπορικός κόμβος μεταξύ των Τούρκων και της Αυστροουγγαρίας. Έτσι η πόλη απόκτησε διάφορα εμπορικά προνόμια, όπως το να φιλοξενεί αυστριακό προξενείο καθώς και η δυνατότητα που είχαν οι Βολιώτες να εμπορεύονται υπό αυστριακή προστασία.

2. Μετά το 1881, που ο Βόλος ενσωματώθηκε στο ελληνικό κράτος, η νέα διοίκηση φορολόγησε βαριά τη Θεσσαλία. Μπήκε ένας ιδιότυπος νέος κεφαλικός φόρος σε όλους τους «Έλληνες το γένος» (κατά κύριο λόγο εμπόρους), κάτι το οποίο οδήγησε στους μαγαζάτορες να βάλουν ξένες, αυστριακές σημαίες στα μαγαζιά τους για να αποφύγουν να φορολογηθούν.

3. Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή, πριν ολοκληρωθεί η σιδηροδρομική γραμμή των Σ.Ε.Κ. (Σιδηρόδρομοι Ελληνικού Κράτους), που ένωνε το Βόλο με την Αθήνα (έγινε επί Τρικούπη), οι Βολιώτες έρχονταν στον Πειραιά με πλοίο. Τα μόνα ατμόπλοια που έκαναν τότε την ακτοπλοϊκή αυτή γραμμή ήταν τα ατμόπλοια της αυστριακής εταιρείας «Τριεστίνα» (η Τεργέστη ήταν ακόμα τμήμα της Αυστροουγγαρίας). Επειδή λοιπόν έρχονταν «με το αυστριακό» ονομάστηκαν «Αυστριακοί».

4. Η πιο πιθανή εκδοχή για το παρατσούκλι των κατοίκων του Βόλου, είναι ότι με την συνθήκη του Κιουτσούκ - Καϊναρτζή, δόθηκε στα ελληνικά πλοία το δικαίωμα να εμπορεύονται, είτε με τη ρώσικη, είτε με την αυστριακή σημαία. Ενώ όμως όλοι οι Έλληνες ναυτικοί διάλεξαν τη ρώσικη σημαία (λόγω θρησκείας) οι Βολιώτες επέλεξαν να υψώσουν στα πλοία τους την αυστριακή.

Έβρος 

Παρατσούκλι – Παραγκώμι: Γκάτζοι ή Γκάτζολοι ή Γαλαζοβράκηδες

Στο Σουφλί του νομού Έβρου παλαιότερα υπήρχαν πολλά γαϊδούρια, τα οποία τα έλεγαν αλλιώς και «γκάτζους» ή «γκατζόλες». «Γκάτζολ» είναι ο γάιδαρος στα βουλγάρικα. Σε όλο τον Νομό Έβρου γίνονταν εκτεταμένη χρήση γαϊδάρων από τους Βούλγαρους εισβολείς. Με το τέλος του πολέμου ο Έβρος και γενικά η Θράκη γέμισαν με γαϊδούρια. Έτσι οι φαντάροι έβγαλαν κοροϊδευτικά την περιοχή «Γκατζολία» και έμεινε να φωνάζουν τους κατοίκους «Γκάτζολους».

Η ιστορική αμαξοστοιχία «604 ΕΒΡΟΣ ΕΞΠΡΕΣ» ονομάζεται και «Γκάτζος Εξπρές».

«Γαλαζοβράκηδες», ονομάζονταν οι Εβρίτες απ’ τους άλλους Θράκες, στους παλαιότερους χρόνους, λόγω ενδυμασίας.

Ηράκλειο

Παρατσούκλι – Παραγκώμι: Σουμπερίτες ή Καστρινοί

Οι κάτοικοι του Ηρακλείου ονομάζονται «Σουμπερίτες», διότι στην κατοχή ο Γερμανός Σούμπερ είχε την έδρα του στο Ηράκλειο.

Ονομάζονται ακόμα «Καστρινοί», επειδή το Ηράκλειο ονομαζόταν παλαιότερα και «Μεγάλο Κάστρο» ή απλά «Κάστρο».