Τον τελευταίο καιρό, πολλοί άνθρωποι στη χώρα μας έχουν καταληφθεί από ρατσιστικό μένος. Ιδιαίτερα μάλιστα μετά την ψήφιση του νόμο για την παροχή δικαιωμάτων στους μετανάστες κάποιοι όρθωσαν «τη σημαία της επανάστασης», για να προστατέψουν το δύστυχο το έθνος που καταστρέφεται.
Όλοι αυτοί λησμονούν ότι πριν από μερικές δεκαετίες εμείς οι Έλληνες ήμασταν εκείνοι που ζητούσαμε και μάλιστα δυναμικά δικαιώματα από τα κράτη τα οποία τότε μας φιλοξενούσαν. Ζητούσαμε πολιτικά και εκπαιδευτικά δικαιώματα και μάλιστα τα αποχτήσαμε.
Εκείνες οι χώρες δεν έπαθαν τίποτα. Αντίθετα ωφελήθηκαν από την ενσωμάτωση των Ελλήνων μεταναστών στην κοινωνία τους, όπως αυτό έχει αποδειχθεί από διάφορες μελέτες που έχουν γίνει.
Θέλοντας να ξυπνήσω τη χαμένη μνήμη όλων αυτών, αναδημοσιεύω αρχειακό υλικό που βρήκα στο διαδίκτυο.
Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής - Αυστραλία
«Τη φρικιώδη κατάστασιν των Ελλήνων αναγιγνώσκομεν εν τη Δέμβερ του Κολοράδου συναδέλφω "Νέα". Κατά την εν συναδέλφον ταύτην, ήτις δημοσιεύει εν πλάτει την έκθεσιν του εκεί αστυάτρου, 800 Έλληνες ζώσιν υπό τους χειρίστους της υγιεινής και ανθρωπότητος κανόνας.
Η αστυνομία εύρε περί τους 25 Έλληνας κοιμώμενους και διαιτωμένους εις εν στενότατον δωμάτιον.
Αμέσως η αστυνομία εξεδίωξε τούτους εκείθεν και απολύμανε καταλλήλως το δωμάτιον τούτο, εξ ού ηπειλείτο η υγεία του περίοικου πληθυσμού. Ένεκα τούτου η συνάδελφος εφημερίς επιτίθεται δρυμήτατα κατά των Ελλήνων, λέγει δ’ ότι εκ της ελεεινής τούτων υγιεινής καταστάσεως απειλείται η υγεία όλης της πόλης».
Απόσπασμα από ρεπορτάζ της εφημερίδας «Αστήρ του Σικάγου» - 05.03.1909.
Ζούμε σε μια εποχή αντιμεταναστευτικής υστερίας. Σε μια περίοδο που τα «παράθυρα» της πρωινής ζώνης της τηλεόρασης βρίσκονται υπό κατάληψη από σύγχρονους ρατσιστές. Είναι λοιπόν χρήσιμο να θυμηθούμε την κατάσταση που αντιμετώπιζαν παλιότερα οι Έλληνες μετανάστες στις χώρες υποδοχής τους.
Όταν κάποιος υπενθυμίζει ότι η Ελλάδα αποτέλεσε για μεγάλο χρονικό διάστημα χώρα αποστολής μεταναστών, η πιο κλασσική αντίδραση των εθνικιστών ρατσιστών (και όχι μόνο…) είναι να περιγράφουν την ελληνική μετανάστευση με ωραιοποιημένο τρόπο. Περιγράφουν μια εντελώς ψευδή-μαγική εικόνα Ελλήνων μεταναστών που ήταν (υποτίθεται) καλοδεχούμενοι στις χώρες υποδοχής γιατί «εργάζονταν τίμια» και «δεν έκλεβαν ούτε βίαζαν ούτε σκότωναν όπως οι ξένοι που έχουν μαζευτεί στην Ελλάδα».
Πώς είναι δυνατόν – λένε - να συγκρίνει κανείς τους Έλληνες που ως γνωστόν μεγαλούργησαν και εξακολουθούν να διαπρέπουν στο εξωτερικό, με τους ημιάγριους, απολίτιστους και επικίνδυνους Αλβανούς;
Η πραγματικότητα ήταν τελείως διαφορετική.
Οι Έλληνες μετανάστες υπήρξαν θύματα άγριου ρατσισμού όπως είναι σήμερα οι μετανάστες στην Ελλάδα. Στις αρχές του 20ού αιώνα στις ΗΠΑ (αλλά και αργότερα στην Αυστραλία) αντιμετωπίζονταν ως φυλετικά κατώτεροι:
Η έννοια του λευκού συμπεριλάμβανε μόνο τους ανθρώπους με αγγλοσαξονική ή βορειοευρωπαϊκή προέλευση. Ως εκ τούτου οι Έλληνες πιστευόταν πως είναι φυλετικά ανάμεικτοι, γενετικά κατώτεροι από τους προγόνους τους, και ανίκανοι ακόμα και να προσεγγίσουν τα επιτεύγματά τους.
Στις Η.Π.Α., σε πολλές περιπτώσεις, τα δικαστήρια αρνήθηκαν να δώσουν την αμερικανική υπηκοότητα σε Έλληνες, αποφαινόμενα ότι αυτοί ανήκουν στην κίτρινη φυλή! Το 1913 στην είσοδο ενός εστιατορίου στην Καλιφόρνια έγραφε:
«Αμιγές Αμερικανικό! Όχι ποντίκια, όχι Έλληνες».
«Οι Έλληνες της Βόρειας Κουϊνσλάνδης είναι γενικά ανεπιθύμητοι και δεν αποτελούν καλούς μετανάστες. Ζουν στις πόλεις της περιοχής και επιδίδονται σε επιχειρήσεις καφενείων, πανδοχείων και άλλων λιγότερο ευυπόληπτων δραστηριοτήτων. Δεν είναι γεωργοί και δεν συνεισφέρουν τίποτα στον πλούτο ή την ασφάλεια αυτής της χώρας.
Δεν επιδίδονται σε καμιά χρήσιμη εργασία η οποία θα διεκπεραιωνόταν λιγότερο καλά χωρίς τη βοήθειά τους.
Συνοδευόμενος από έναν αξιωματικό της αστυνομίας, επισκέφτηκα κάμποσες από τις λέσχες και τα πανδοχεία τους, που βρίσκονται σε γενικές γραμμές σε άθλια κατάσταση. Το βιοτικό τους επίπεδο είναι χαμηλότερο από των άλλων αλλοδαπών. Κοινωνικά και οικονομικά αυτός ο τύπος του μετανάστη συνιστά απειλή για την κοινότητα στην οποία εγκαθίστανται και θα ήταν προς όφελος της πολιτείας, αν η είσοδός τους απαγορευόταν ολοσχερώς».
Επιπλέον, όπως σήμερα υπάρχουν αρκετοί μετανάστες που εισήλθαν στην Ελλάδα παράνομα, το ίδιο συνέβαινε και με Έλληνες μετανάστες. Οι Έλληνες μετανάστες που ήταν λαθραίοι στις Η.Π.Α. και την Αυστραλία το διάστημα 1950-1974 (τόσο πρόσφατα οι Έλληνες ήσαν μετανάστες…) υπολογίζονται σε τουλάχιστον 50.000. Η παρακάτω περιγραφή αποδίδει τα αισθήματα ενός «λαθρομετανάστη»:
«Ένας λαθρομετανάστης που εγκατέλειψε το πλοίο του το 1966 και εργαζόταν κρυφά σε ελληνικό εστιατόριο είχε πει: Όλοι εμείς οι λαθραίοι βλέπουμε δυο εφιάλτες. Ο ένας είναι ότι θα πεθάνουμε στην Αμερική ξένοι και ανεπιθύμητοι, και ο άλλος είναι ότι θα μας πιάσει το Ιμιγρέσο (immigration service) και θα μας στείλει πίσω στην Ελλάδα να πεθάνουμε εκεί».
Αλλά το ιδεολόγημα που καταρρίπτεται εντελώς, είναι η υποτιθέμενη νομιμοφροσύνη των Ελλήνων μεταναστών στις χώρες υποδοχής. Σε μελέτες που είχαν εκπονηθεί στις ΗΠΑ τη δεκαετία του 1940 παρουσιάζουν τους Έλληνες ως τους πλέον επιρρεπείς στη διάπραξη απεχθών εγκληματικών πράξεων. Στο σύνολο των αδικημάτων οι Έλληνες προηγούνται τόσο των Ιταλών όσο και των Ρώσων. Οι Έλληνες κατηγορούνται ότι οι περισσότερες από τις παραβατικές πράξεις τους αναφέρονται σε ιδιαίτερα σοβαρά αδικήματα, όπως ανθρωποκτονίες, βιασμοί, επιθέσεις, κλοπές, ληστείες και εμπορία ναρκωτικών. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πολλές από αυτές τις μελέτες είναι μονομερείς και σηκώνουν πολύ συζήτηση για την αντικειμενικότητά τους. Όπως δηλαδή συμβαίνει και με τις μελέτες εγκληματικότητας που αφορούν την παραβατικότητα των μεταναστών στην Ελλάδα. Πάντοτε οι μετανάστες (είτε Έλληνες είτε όποιας άλλης φυλής και χρώματος) υπήρξαν θύματα ρατσισμού και αδίστακτης δυσφημιστικής προπαγάνδας.
Ο τελικός στόχος το ρατσισμού δεν είναι άλλος από την οικονομική εκμετάλλευση των μεταναστών που επειδή έχουν σχεδόν ανύπαρκτα δικαιώματα σε σχέση με τους ντόπιους, εύκολα γίνονται θύματα υπερεκμετάλλευσης. Έτσι για την άρχουσα τάξη επιτυγχάνεται ένας διπλός στόχος: η διάσπαση των εργαζομένων σε ντόπιους και ξένους και το οικονομικό ξεζούμισμα και των δυο.
«Στον εργασιακό χώρο οι Έλληνες, μαζί με άλλους κατηγορήθηκαν ότι λειτουργούσαν ως απεργοσπάστες και ότι αγνόησαν τους αγώνες των εργαζομένων παραβιάζοντας τις συνθήκες και τα δικαιώματά τους προς όφελος των εργοδοτών. Αναφέρονται μάλιστα τακτικά περιπτώσεις σε Αμερική και Αυστραλία της παραβίασης της κυριακάτικης αργίας και της νυχτερινής υπερωριακής εργασίας. […]
Η ζωή τους βασιζόταν στην καθημερινότητα. Απεργίες και στάσεις εργασίας ήταν αντίθετες με τους σκοπούς τους, που ήταν η συλλογή χρημάτων όσο το δυνατόν συντομότερα. Γι’ αυτό το λόγο η συμμετοχή τους σε συνδικαλιστικές δραστηριότητες ήταν περιορισμένη».
Σουηδία
Εκατοντάδες χιλιάδες μετανάστες στην Ελλάδα περιμένουν τις τελικές ρυθμίσεις. Θα αποκτήσουν δικαίωμα ψήφου, έστω στις τοπικές εκλογές, ώστε να συμμετέχουν στα κοινά, να καθορίζουν, μέχρι ένα σημείο βέβαια τη ζωή τους;
Κι όμως δεν είναι μακρινή η εποχή, που εκατοντάδες χιλιάδες συμπατριώτες μας, που βρισκόταν στις χώρες της δυτικής Ευρώπης, μετανάστες της δεκαετίας του ‘60, φυγάδες της επταετίας της χούντας, ζούσαν τέτοιες μέρες. Αναφερόμαστε στη Σουηδία, τη χώρα που είχαν βρει άσυλο περίπου 18.000 Έλληνες μετανάστες -εργάτες.
Από τις αρχές της δεκαετίας του '70, το μεταναστευτικό κίνημα άρχισε τον αγώνα για την απόκτηση δικαιώματος ψήφου. Το 1973 η σουηδική κυβέρνηση απέρριψε το αίτημα για «τεχνικούς λόγους». Η εφημερίδα ΜΕΤΑΝΑΣΤΗΣ, που έβγαζε ο Ελληνοσουηδικός σύλλογος Στοκχόλμης, βγήκε με τίτλο «ΙΣΗ ΜΕΤΑΧΕΙΡΗΣΗ ΖΗΤΟΥΝ ΟΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ» και ρεπορτάζ για το δικαίωμα ψήφου των μεταναστών της Σουηδίας.
Δεν άργησε όμως να έρθει. Το 1975, η κυβέρνηση ανακοίνωσε την πρόθεσή της να δοθεί δικαίωμα ψήφου στις εκλογές για την Τοπική αυτοδιοίκηση, στους περίπου 800.000 ξένους και παράλληλα να απλοποιήσει τη νομοθεσία για την απόκτηση ιθαγένειας.
Ήταν ένα καλό νέο. Απόδειξη τα χαμογελαστά πρόσωπα στα στέκια των μεταναστών. Στις καφετέριες του κεντρικού σιδηροδρομικού σταθμού, στα ελληνικά καφενεία του Ρίνκεμπι - τη συνοικία, όπου το 80% των κατοίκων ήταν ξένοι - στις συνελεύσεις και μαζώξεις των συλλόγων και κοινοτήτων, ελληνικών, τουρκικών και άλλων εθνοτήτων. Αναβρασμός παντού. Θα γινόμασταν ισότιμοι πολίτες. Το παράδοξο - σε σχέση με τη σημερινή κατάσταση εδώ - ήταν ότι το θέμα της ιθαγένειας δεν ήταν το βασικό. Ίσως γιατί δικαιώματα οι μετανάστες είχαν, το σουηδικό διαβατήριο δεν θα άλλαζε πολλά πράγματα. Αντίθετα το δικαίωμα ψήφου ήταν αυτό που τους συνάρπαζε. Οι περισσότεροι απ’ αυτούς άλλωστε δεν είχαν ψηφίσει ποτέ στη ζωή τους. Οι τελευταίες εκλογές στην Ελλάδα έγιναν το 1964, ήρθε μετά η χούντα, τέλος οι εκλογές.
Ο νέος νόμος πέρασε εύκολα με ομοφωνία όλων των κομμάτων της σουηδικής Βουλής και σε μερικούς μήνες, το 1976 και οι μετανάστες πήγαν στις κάλπες. Ήταν μια πρωτόγνωρη εμπειρία. Αυτό που τους είχε στερήσει η πατρίδα τους, το ζούσαν σε μια ξένη χώρα!
Τα «ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΤΙΚΑ ΝΕΑ», το περιοδικό της Ομοσπονδίας Ελληνικών Συλλόγων Σουηδίας κυκλοφόρησε τον Ιούλιο του 1976 με εξώφυλλο την έκκληση να πάνε όλοι οι Έλληνες μετανάστες στις κάλπες (η συμμετοχή στις εκλογές δεν ήταν υποχρεωτική στη Σουηδία).
Αυτή ήταν η αρχή. Ακολούθησαν οι εκλογές του 1979, όπου για πρώτη φορά εκλέχθηκε ένας μετανάστης βουλευτής. Και η χαρά μας ήταν διπλή. Ο βουλευτής αυτός ήταν Έλληνας. Ένας εργάτης από την Καλαμαριά Θεσσαλονίκης, ο Αλέκος Χρυσόπουλος, πάτησε το πόδι του στο σουηδικό κοινοβούλιο. Και στην τελετή έναρξης της σουηδικής Βουλής η Ελλάδα είχε την τιμητική της. Ο πρόεδρος του Αριστερού κόμματος - με το οποίο εκλέχτηκε ο Χρυσόπουλος - αρχίζοντας το λόγο του είπε: «Kalorises Aleko sth souidiki vouli».
Και συνέχισε:
«Κύριοι βουλευτές καλωσόρισα τον νέο μας βουλευτή στη γλώσσα του, στα ελληνικά. Και το έκανα γιατί πρέπει να συνηθίσουμε κάτι τέτοιο. Ο κόσμος αλλάζει, η Σουηδία αλλάζει και θα ακούμε πολλές γλώσσες εδώ σ’ αυτή την αίθουσα».
Και οι αρχηγοί όλων των κομμάτων χαιρέτησαν το γεγονός, τονίζοντας μάλιστα ότι αποτελεί τιμή για τη Σουηδία το γεγονός ότι η πρώτη ξένη γλώσσα που ακούστηκε, ήταν η ελληνική, η γλώσσα της χώρας, όπου γεννήθηκε η Δημοκρατία.
Ολλανδία
Μια Ελληνίδα εργάτρια στην Ολλανδία τη δεκαετία του 1960 περιγράφει:
«Όταν ήρθα να δουλέψω στη Φίλιπς, είχα κάτι μάτια να! Και επειδή είχα τόσο καλά μάτια, ο προϊστάμενος μου ανέθετε όλη τη λεπτή δουλειά. Δεν μετακινήθηκα ποτέ σε άλλο πόστο. Επί δέκα χρόνια καθόμουνα σκυμμένη πάνω σε κείνα τα μικρά λαμπερά εξαρτήματα και τα διάλεγα. Ήμασταν δυο. Αν φτιάχναμε μαζί 15.000 κομμάτια την ημέρα, εγώ έκανα τα 11.000. Οπότε καταλαβαίνεις! Την άλλη γυναίκα την άλλαξαν γρήγορα, αλλά εμένα μ’ αφήσανε.
Πολλές φορές ζήτησα να μου δώσουν άλλη δουλειά, γιατί κουραζόμουν πολύ να κάνω συνέχεια τα ίδια και τα ίδια. Αλλά τότε ο προϊστάμενος μου έλεγε: Όχι εσένα δεν σ’ αλλάζουμε με καμιά κυβέρνηση. Εσύ κάνεις 11.000 κομμάτια. Είσαι η καλύτερη εργάτρια μας. Και όταν τον είδα τελευταία και του είπα ότι έχω σχεδόν τυφλωθεί στα δυο μάτια, μου είπε: Τι λες, κορίτσι μου, δεν το περίμενα να χάσουμε τέτοια καλή εργάτρια….»
Τα σχόλια περιττεύουν…
Τελειώνοντας θα πρέπει να τονίσουμε ότι υπάρχει πληθώρα ντοκουμέντων από την μεταναστευτική ιστορία των Ελλήνων.
Εμείς παραθέτουμε το παραπάνω ντοκουμέντα θέλοντας να συμβάλλουμε να ξυπνήσει η μνήμη όλων εκείνων που για τους δικούς τους λόγους την έχουν αποκοιμίσει και έχουν ξεχάσει.
Θεωρώ ότι κάποιοι από όλους αυτούς τους σημερινούς ξενόφοβους Έλληνες θα είχαν πιθανά γονείς ή άλλους συγγενείς πριν από λίγα χρόνια μετανάστες στις χώρες της δυτικής Ευρώπης, την Αυστραλία, τις Η.Π.Α., τον Καναδά. Πιθανά οι συγγενείς τους αυτοί να αντιμετώπισαν φαινόμενα ρατσισμού ή όχι. Σίγουρα όμως έγιναν κοινωνοί μιας άλλης κουλτούρας που θα έπρεπε να απαγορεύσει την εκδήλωση ξενοφοβικών ή ρατσιστικών συναισθημάτων στους απογόνους τους. Δυστυχώς όμως η μνήμη κάποιων ανθρώπων είναι ιδιαίτερα «κοντή».
Τι άλλο να πεις...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου