Μια διαφήμιση και η συγκλονιστική ιστορία της ανακωχής, τα Χριστούγεννα του 1914!

Έχουμε αναφερθεί και σε παλαιότερη ανάρτησή μας στη μοναδική ανακωχή που καταγράφηκε στη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, τα Χριστούγεννα του 1914, μια μοναδική στην παγκόσμια ιστορία αυθόρμητη συμφιλίωση μεταξύ αντιμαχόμενων στρατιωτικών μονάδων στο δυτικό μέτωπο. Χιλιάδες Γερμανοί, Βρετανοί και Γάλλοι στρατιώτες άφησαν τα όπλα, βγήκαν από τα χαρακώματα και προχώρησαν σε ανακωχή μίας ημέρας.

Ήταν μια παράτολμη, σχεδόν απίστευτη μαζική εκδήλωση, που αιφνιδίασε τις διοικήσεις των εμπολέμων. Ξεκίνησε αυθόρμητα απ’ την περιοχή του Ypres και απλώθηκε ταχύτατα σ’ ολόκληρη τη γραμμή του μετώπου, μέχρι τις ακτές της Φλάνδρας.

Εκείνη τη στιγμή 1.000.000 στρατιώτες, ενάντια στη θέληση των διοικούντων τους, έγραψαν ιστορία συνάπτοντας ανακωχή μιας ημέρας, λόγω των Χριστουγέννων.
Η ανακωχή των Χριστουγέννων του 1914 έγινε γνωστή περισσότερο ως θρύλος, αλλά αποτελεί μια πραγματική ιστορία.

Ήταν η πιο αυθόρμητη ανακωχή της παγκόσμιας ιστορίας. Αν και ξεκίνησε πρόχειρα η ανακωχή επεκτάθηκε αστραπιαία σε όλο το μέτωπο.

Την πρωτοβουλία πήρε μάλλον ένας Γερμανός στρατιώτης, που εκτός απ’ τη μητρική του γλώσσα, μιλούσε και αγγλικά. Πρόκειται για τον οπλίτη Μέκελ, όπως αφηγείται σε διασωθείσες επιστολές του ο Γερμανός δάσκαλος, τότε υπολοχαγός, Kurt Zehmisch, του 134^ου Συντάγματος Σαξονίας. Γράφει σχετικά:

«Ο στρατιώτης Mekel του λόχου μου, ο οποίος για πολλά χρόνια είχε ζήσει στη Βρετανία, φώναξε μιλώντας αγγλικά απευθυνόμενος στο απέναντι εχθρικό χαράκωμα. Γρήγορα άρχισε μια έντονη συζήτηση».

 

Οι στρατιώτες βγήκαν από τα χαρακώματα. Έσφιξαν τα χέρια και ευχήθηκαν ο ένας στον άλλον «Χαρούμενα Χριστούγεννα». Ο καθένας μιλούσε στη γλώσσα του. Όμως εκείνη η ιδιόρρυθμη Βαβέλ αντί να χωρίζει, ένωνε τους λαούς.

Ήταν παραμονή Χριστουγέννων. Αυτοί οι πρώτοι, η μαγιά της μεγάλης πρωτοβουλίας, συμφώνησαν την επομένη, που ήταν η μεγάλη μέρα της χριστιανοσύνης, να μη χρησιμοποιήσει κανείς το όπλο του. Να μην υπάρξει πυροβολισμός την ώρα που στο σπήλαιο της Βηθλεέμ αντηχεί το «Επί γης ειρήνη εν ανθρώποις ευδοκία».

Ο Kurt Zehmisch συνεχίζει την αφήγησή του:

«Στο χαράκωμά μας είχαμε τοποθετήσει ήδη γιορταστικά δεντράκια και κεριά. Μετά την πετυχημένη συνάντησή μας με τους Άγγλους, βάλαμε ακόμα περισσότερα στολίδια. Οι Άγγλοι έδειχναν τη χαρά τους για τα φωταγωγημένα χαρακώματά μας. Φώναζαν, σφύριζαν και χειροκροτούσαν. Εγώ, όπως και οι περισσότεροι, όλη τη νύχτα την πέρασα ξάγρυπνος. Μπορεί να έκανε κρύο, αλλά ήταν υπέροχα».

Ο Kurt Zehmisch επέζησε του Α Παγκοσμίου Πολέμου. Έχασε τη ζωή του περί τα τέλη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, αιχμάλωτος των συμμάχων.
Ήταν μια μικρή ειρήνη, καθώς ο Μεγάλος Πόλεμος μαίνονταν. Ορισμένοι από εκείνους που έχουν ασχοληθεί με το περιστατικό, υποστηρίζουν ότι η επικοινωνία μεταξύ των εμπολέμων διευκολύνθηκε επειδή πολλοί Γερμανοί είχαν εργαστεί προπολεμικά στη Βρετανία, σε πόλεις όπως το Λονδίνο, το Μπράιτον, το Μπλάκπουλ. Δεν ήταν λίγες οι περιπτώσεις που οι οικογένειές τους βρίσκονταν ακόμα στο νησί.

Ανήμερα τα Χριστούγεννα οι Γερμανοί βγήκαν πρώτοι από τα χαρακώματα κι άρχισαν να κατευθύνονται προς το μέρος των Άγγλων, που τους αντέγραψαν αυθόρμητα. Χαιρετήθηκαν και άρχισαν να παίζουν ποδόσφαιρο. Μη φαντάζεστε τίποτε οργανωμένο. Μια αυτοσχέδια πάνινη μπάλα βρέθηκε και περίπου 50 άτομα άρχισαν να αλλάζουν πάσες ή μάλλον να κλωτσούν.

Το ποδόσφαιρο ήταν αναπόσπαστο τμήμα της χριστουγεννιάτικης γιορτής. Τη θέση της μπάλας είχαν πάρει αλλού ένα τενεκεδάκι, αλλού ένας κάλυκας, αλλού κάλτσες δεμένες στρογγυλά.

 

 

Γίνεται λόγος μάλιστα και για έναν Βρετανό στρατιώτη, ο οποίος αξιοποίησε εμπορικά την κατάσταση. Επειδή ήταν προπολεμικά κουρέας, βλέποντας γύρω του τόσα ακούρευτα κεφάλια, έστησε στην «ουδέτερη ζώνη» ένα μικρό κομμωτήριο εκ των ενόντων. Αδιαφορούσε για την εθνικότητα του πελάτη του. Απλώς χρέωνε δύο τσιγάρα το κάθε κούρεμα.
Παραφωνία σ’ όλο αυτό το τρελό πανηγύρι αποτέλεσαν ένας Βρετανός ταγματάρχης και ένας Αυστριακός δεκανέας. Ο Βρετανός ταγματάρχης παρατηρούσε τους στρατιώτες λέγοντας ότι «τον Γερμανό δεν πρέπει να τον κάνεις φίλο, αλλά να τον σκοτώνεις». Διέταζε μάταια τους πάντες να επιστρέψουν στις θέσεις μάχης. Το όνομά του δεν έγινε γνωστό.
Ο Αυστριακός δεκανέας τόνιζε πως «τέτοιες συνεννοήσεις θα έπρεπε να απαγορεύονται αυστηρά». Μερικά χρόνια αργότερα ο δεκανέας αυτός θα αποκτούσε τεράστια φήμη. Το όνομά του ήταν Adolf Hitler.

Η ανακωχή των Χριστουγέννων του 1914 απλώθηκε σε όλο το μήκος των 800 χιλιομέτρων του δυτικού μετώπου. Υπολογίζεται ότι αγκάλιασε κάπου ένα εκατομμύριο φαντάρους.

Το περιστατικό των πολεμικών Χριστουγέννων του 1914 έγινε και κινηματογραφική ταινία, που προβλήθηκε στις αθηναϊκές αίθουσες το 2005. Έχει τον τίτλο «Καλά Χριστούγεννα», σκηνοθετήθηκε από τον Christian Carion και πρωταγωνιστούν οι Guillaume Canet, η Diane Kruger, ο Benno Fürmann, ο Dany Boon, ο Daniel Brühl και ο Gary Lewis.

Η ταινία δείχνει πώς οι άνθρωποι μπορούν να συμφιλιωθούν ακόμα και όταν πολεμούν σε αντίπαλους στρατούς. Η πλοκή της υπόθεσης γίνεται ακόμα πιο συγκινητική επειδή στηρίζεται σε αληθινή ιστορία.

 

Ένας στρατιώτης από το Λίβερπουλ, ο Francis Tolliver, επιζήσας κι αυτός του πολέμου, μίλησε αργότερα για τα ομορφότερα Χριστούγεννα της ζωής του.
Η μαρτυρία του ήρθε να προστεθεί στις άλλες φίλων και εχθρών. Καθώς ήταν ξαπλωμένος στη βραχώδη και παγωμένη γη άκουσε από την αντικριστή γραμμή κάποια φωνή να τραγουδά. Όλοι οι στρατιώτες τέντωσαν αυτί για να ακούσουν. Για λίγο έπεσε σιωπή. Την παύση διέκοψε η φωνή ενός στρατευμένου από το Κεντ της Αγγλίας: «Ο Θεός να σας έχει καλά, κύριοι», ευχήθηκε στους απέναντι.

Το επόμενο τραγούδι, που ζέστανε την παγωμένη ατμόσφαιρα, ήταν αυτό που οι Γερμανοί ονομάζουν ‘’Stille Nacht’’, οι Εγγλέζοι ‘’Silent Night’’ και οι Έλληνες «Άγια Νύχτα». Τα πολεμικά τείχη είχαν πέσει για λίγες ώρες. Οι μάχες θα συνεχίζονταν σε λίγο το ίδιο αδυσώπητες και πολυαίμακτες.

Πολλοί από εκείνους που τραγούδησαν, δεν έμελλε να γυρίσουν στα σπίτια τους. Τη γέννηση του Θείου Βρέφους δεν έμελλε να γιορτάσουν επιστρέφοντας στην ειρηνική δημιουργική ζωή. Ο καταστροφικός πόλεμος τους αφάνισε.

 

Ένας σταυρός στο Saint-Yvon - Ploegsteert Comines-Warneton του Βελγίου, που τοποθετήθηκε το 1999 ως μνημείο της Ανακωχής των Χριστουγέννων. Το κείμενο γράφει:
1914 - The Khaki Chum's Christmas Truce - 1999 - 85 Years - Lest We Forget (Η ανακωχή των φιλαράκων με το χακί - 1999 - 85 χρόνια - για να θυμόμαστε)

Φέτος τα Χριστούγεννα, με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από το περιστατικό, κυκλοφόρησε στην Αγγλία μια συγκινητική διαφήμιση από την αλυσίδα καταστημάτων ‘’Sainsbury’’, που σε συνεργασία με την ‘’Royal British Legion’’, αναβίωσε τη Χριστουγεννιάτικη Ημέρα Ανακωχής στη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου.

Με τη βοήθεια ενός ιστορικού και της RBL, δημιουργήθηκε μία διαφήμιση 3 λεπτών και 40 δευτερολέπτων, κατά τη διάρκεια της οποίας ένας Βρετανός στρατιώτης ακούει τα γερμανικά στρατεύματα να ψάλουν το «Άγια Νύχτα» και στη συνέχεια οι άντρες από τα δύο στρατεύματα δίνουν τα χέρια και παίζουν έναν αγώνα ποδοσφαίρου. Μετά τον αγώνα, ο Βρετανός στρατιώτης βάζει κρυφά κάτι στην τσέπη ενός Γερμανού, που αποδεικνύεται ότι είναι η σοκολάτα αξίας μίας λίρας. Τα έσοδα των καταστημάτων ‘’Sainsbury’’ από τις πωλήσεις της σοκολάτας της μιας λίρας θα δοθούν εφέτος στους βετεράνους του Royal British Legion.

Ο Διευθυντής Επικοινωνίας των ‘’Sainsbury’’, Mark Given, ανέφερε:

«Με τη Χριστουγεννιάτικη καμπάνια μας θελήσαμε να προβάλουμε το πνεύμα της αλληλεγγύης μέσω μίας από τις πιο αξιοσημείωτες στιγμές της σύγχρονης ιστορίας. Τα Χριστούγεννα του 1914 οι στρατιώτες κατέβασαν τα όπλα τους, μοιράστηκαν ιστορίες και στιγμές και έπαιξαν ποδόσφαιρο. Η Χριστουγεννιάτικη εκεχειρία αποτελεί μία από τις πιο συναισθηματικές στιγμές της ιστορίας και γι’ αυτό δουλέψαμε σε συνεργασία με την RBL για να εξασφαλίσουμε ότι η αναβίωσή της θα γίνει με αυθεντικότητα και σεβασμό».

Ωστόσο δεν είναι λίγοι αυτοί που αντέδρασαν, καθώς θεώρησαν ότι η διαφήμιση ωραιοποιεί τον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο και δεν δείχνει κανέναν σεβασμό στα θύματα αλλά και σε όσους υπέφεραν από τις τραγικές επιπτώσεις του.