Γεώργιος Σαϊνόβιτς-Ιβάνοφ: Ο υπ’ αριθμόν 1 σαμποτέρ του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου

 

Ο Jerzy Szajnowicz-Iwanow (Γεώργιος Σαϊνόβιτς-Ιβάνοφ) γεννήθηκε στη Βαρσοβία στις 14 Δεκεμβρίου 1911. Ο πατέρας του, Vladimir Iwanow, ήταν Ρώσος αξιωματικός του τσαρικού στρατού αποσπασμένος στην κατεχόμενη απ’ τους Ρώσους Πολωνία και η μητέρα του, Leonarda Szajnowicz, Πολωνή από τη Βαρσοβία. Μετά το χωρισμό των γονιών του η μητέρα του ξαναπαντρεύτηκε τον Έλληνα έμπορο Ιωάννη Λαμπριανίδη και μετακόμισε μαζί του στη Θεσσαλονίκη το 1925. Ο νεαρός Jerzy παρέμεινε στην Πολωνία και ξεκίνησε τις σπουδές του στο καθολικό σχολείο ‘’Marian Fathers’’.

Το 1926 ο Jerzy έρχεται στη Θεσσαλονίκη και συνεχίζει τις σπουδές του σε ένα γαλλικό λύκειο της πόλης. Παράλληλα ξεκινάει να ασχολείται με τον αθλητισμό στον Ηρακλή Θεσσαλονίκης. Αρχικά ασχολείται με το ποδόσφαιρο, γρήγορα όμως (1928) μεταπηδά στην κολύμβηση όπου έχει ιδιαίτερη κλίση και σημειώνει αλλεπάλληλες επιτυχίες, ενώ ασχολείται και με το πόλο.

Ως αθλητής του γυμναστικού συλλόγου «Ηρακλής» κατάφερε νίκες τόσο στους εσωτερικούς όσο και σε διεθνείς αθλητικούς κολυμβητικούς αγώνες και το όνομα του έγινε γνωστό στο Πανελλήνιο. Το 1934 στους Αγώνες Βορείου Ελλάδος που έγιναν στη Θεσσαλονίκη βγήκε πρώτος στα 100 μέτρα ελεύθερο με χρόνο 1΄12΄΄. Το 1936 κατέλαβε την πρώτη θέση στους Ιστιοπλοϊκούς Αγώνες του Θερμαϊκού μαζί με τον ετεροθαλή αδελφό του Αντώνιο Λαμπριανίδη.

Σπούδασε γεωπόνος μηχανικός στο Καθολικό Πανεπιστήμιο του Leuwen στο Βέλγιο. Εκεί το 1933 κατέρριψε το πανεπιστημιακό ρεκόρ κολύμβησης του Βελγίου στα 50 μέτρα ελεύθερο με χρόνο 35΄΄.

Το 1935 απέκτησε την πολωνική υπηκοότητα και πήρε μέρος με την ομάδα του πόλο της A.Z.S. Βαρσοβίας σε διεθνείς αγώνες υδατοσφαίρισης. Στους αγώνες αυτούς είχε σπουδαία απόδοση και έτσι επιλέχθηκε να παίξει στο πόστο του φουνταριστού της Εθνικής Πολωνίας. Ανακηρύχθηκε ως ο καλύτερος παίκτης της Πολωνίας για το έτος 1938. Ο προπονητής Rajki είπε για τον Γεώργιο Ιβάνοφ:

«Είναι επί του παρόντος ο καλύτερος επιθετικός παίκτης υδατοσφαίρισης στην Πολωνία. Κρίμα που θα τον χάσει η A.Z.S. σύντομα, επειδή θα πρέπει να μεταβεί στο Παρίσι για περαιτέρω σπουδές».

 

Με την ολοκλήρωση των μεταπτυχιακών του σπουδών στο Institut d'Agronomie de la France d'Outre-Mer επέστρεψε στη δεύτερη πατρίδα του, την Ελλάδα. Ήταν Αύγουστος του 1939.

Αμέσως μετά το ξέσπασμα του Δευτέρου παγκοσμίου Πολέμου και την κατάληψη της Πολωνίας και αργότερα της Ελλάδας από τους Ναζί, φούντωσε μέσα του η επιθυμία να πολεμήσει για τις δύο πατρίδες του.

Αμέσως μετά τη γερμανική εισβολή στην Ελλάδα, ο Ιβάνοφ κατέφυγε στην Παλαιστίνη. Εκεί θέλησε να προσφέρει τις υπηρεσίες του στη συμμαχική υπόθεση και εντάχθηκε στην Πολωνική ταξιαρχία «Καρπάθια». Εκπαιδεύτηκε ως πράκτορας και σαμποτέρ, αρχικά από τις πολωνικές μυστικές υπηρεσίες, που έδρευαν στην Ιερουσαλήμ και μετέπειτα από τις βρετανικές στο Κάιρο. Όλοι αυτοί εκτίμησαν τη γερή κράση και τη γλωσσομάθειά του. Μιλούσε άπταιστα έξι γλώσσες: ελληνικά, πολωνικά, αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά και ρώσικα, γνώσεις εξαιρετικά χρήσιμες σε έναν μελλοντικό κατάσκοπο.

Λόγω των σχέσεών του με την Ελλάδα, αποφασίστηκε να επιστρέψει στην εκεί και να αναλάβει να συντονίσει τη δράση των διαφόρων αντιστασιακών κινήσεων καθώς και να οργανώσει το δίκτυο πληροφοριών και τις δολιοφθορές στην Ελλάδα.

Μια ομιχλώδη νύχτα του φθινοπώρου, στις 13 Οκτωβρίου 1941, το βρετανικό υποβρύχιο ‘’Thunderbοlt’’ αναδύεται στην επιφάνεια μετά από μια εβδομάδα ταξιδιού από την Αλεξάνδρεια. Το ‘’Thunderbοlt’’ έρχεται κοντά στην ακτή ανάμεσα στον Άγιο Ανδρέα και τη Νέα Μάκρη μετά τα μεσάνυχτα κι αποβιβάζει έναν γαλανομάτη ξανθό άνδρα με σωματοδομή αθλητή. Από το σκάφος που τον βγάζει στη στεριά κατεβάζουν και κρύβουν εκεί κοντά ένα μικρό κουτί από κασσίτερο μέσα στο οποίο υπάρχει ένας ραδιοφωνικός πομπός. Ο πράκτορας δεν φαίνεται να είναι Έλληνας. Όμως στο ταξίδι απ’ την Αλεξάνδρεια  εκμυστηρεύτηκε στον κυβερνήτη του πλοίου ότι στην Ελλάδα ένιωθε σαν στο σπίτι του. Πριν την αναχώρηση απ’ την Αλεξάνδρεια, ο κυβερνήτης είχε πληροφορηθεί από κάποιον από τους επικεφαλής των υπηρεσιών πληροφοριών στην Αίγυπτο ότι ο πράκτορας που θα μετέφερε ήταν ο πιο σημαντικός επιβάτης του καθώς αποτελούσε τον «υπ’ αριθμόν ένα παράγοντα στα Βαλκάνια».

Αργότερα το ίδιο βράδυ, ο «υπ’ αριθμόν ένα παράγοντας στα Βαλκάνια» με το όνομα Νικόλαος Τσένογλου, φτάνει στην Αθήνα. Είναι έτοιμος να αναλάβει δράση ως σαμποτέρ με τον κωδικό «033Β».

 

Αμέσως έρχεται σε επαφή με μέλη της αντιστασιακή ομάδας «Οργάνωση Αντιστάσεως του Γένους» (ΟΑΓ) και με δύο αξιωματικούς του Ναυτικού, τον Ιωάννη Κοντόπουλο και τον Βασίλη Μαλλιόπουλο. Με τη βοήθεια των Αθηναίων συνεργατών του, ο Ελληνοπολωνός πράκτορας με την κωδική ονομασία «Μπόλμπυ» κρυβόταν από σπίτι σε σπίτι στην Αθήνα, με τη βοήθεια αντιστασιακών, όπως η Λέλα Καραγιάννη και συγκέντρωνε πληροφορίες και οργάνωνε δολιοφθορές εις βάρος των Γερμανών κατακτητών.

Ο Ιβάνοφ βρέθηκε από την πρώτη στιγμή της παρουσίας του στην Ελλάδα στο στόχαστρο των αρχών Κατοχής. Οι Γερμανοί τον κυνηγούσαν διαρκώς, αλλά καθώς ήταν καλά εκπαιδευμένος, είχε ικανότητες υπεραθλητή και ήταν ιδιαίτερα έξυπνος, απέφευγε τη σύλληψη.

Τελικά συνελήφθη για πρώτη φορά από τους Γερμανούς στις 18 Δεκεμβρίου του 1941, λίγους μήνες μετά την άφιξή του στην Ελλάδα.

Τον είχαν προδώσει. Αυτός που τον κατέδωσε ήταν ένας παιδικός του φίλος και συμμαθητής, ο Νίκος Πάντος.

Κατόρθωσε όμως να αποδράσει από τα κρατητήρια της Μέρλιν. Καθώς τον μετέφεραν με ένα αυτοκίνητο, δεμένος με χειροπέδες, πήδηξε απ’ αυτό, διέσχιζε τρέχοντας την Γ΄ Σεπτεμβρίου και εξαφανίστηκε.

Αμέσως μετά την απόδρασή του επικηρύχτηκε από τους Γερμανούς για 500 χιλιάδες δραχμές ή το ισοδύναμο σε τρόφιμα και στις 29 Δεκεμβρίου αφίσες με τη φωτογραφία του τοιχοκολλήθηκαν σε όλη την Αθήνα. Παρά τη συστηματική καταδίωξη πλέον από τους Γερμανούς, ο Ιβάνοφ συνέχισε τη δράση του μεταδίδοντας με τον κρυφό πομπό του πολύτιμες πληροφορίες για τις γερμανικές και τις ιταλικές δυνάμεις που μετακινούνταν προς την Αφρική για το Afrika Korps ενώ με σαμποτάζ κατέστρεψε την ατμομηχανή ενός τρένου με το οποίο οι Γερμανοί μετέφεραν βαρύ οπλισμό.

Τον Φεβρουάριο του 1942 οι κατοχικές αρχές αύξησαν την επικήρυξη στα 2.000.000 δραχμές, ποσό τεράστιο για την εποχή.

 

Την άνοιξη του 1942 ο Ιβάνοφ φρόντισε να πιάσει δουλειά στα ναυπηγεία Σκαραμαγκά με το ψευδώνυμο Κυριάκος Παρίσης, προκειμένου να προετοιμάσει ένα νέο σαμποτάζ. Πράγματι στις 14 Μαρτίου 1942, ημέρα υπογραφής του κατοχικού δανείου μεταξύ της Ελλάδας και της Γερμανίας, ανατίναξε το γερμανικό υποβρύχιο U-133 που πριν λίγο καιρό είχε φτάσει στην Ελλάδα.

Ο τρόπος που ο Ιβάνοφ τοποθέτησε τον εκρηκτικό μηχανισμό, ήταν κινηματογραφικός. Για να καταφέρει να φτάσει στο υποβρύχιο, εφοδιάσθηκε με έναν εκρηκτικό ωρολογιακό μηχανισμό, τον οποίο έδεσε γύρω από την μέση του και κολύμπησε νύχτα, χωρίς ειδικό εξοπλισμό, απ’ τον Σκαραμαγκά στον ναύσταθμο της Σαλαμίνας. Τοποθέτησε την βόμβα στα ύφαλα του υποβρυχίου, το οποίο δύο ώρες μετά βγήκε για περιπολία. Το γερμανικό υποβρύχιο ανατινάχθηκε και βυθίστηκε αύτανδρο με τα 45 μέλη του πληρώματος του στις 14 Μαρτίου 1942. Η επίσημη Γερμανική έκθεση της εποχής, υποστήριξε πως το υποβρύχιο προσέκρουσε σε νάρκη, αν και υπάρχουν σημεία της αναφοράς που υπονοούσαν ότι ίσως η βύθιση του υποβρυχίου προερχόταν από δολιοφθορά.

Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο, δύο μήνες μετά, τον Μάιο του 1942, ανατίναξε στο λιμάνι του Πειραιά το ισπανικό ατμόπλοιο «San Isidore», που το χρησιμοποιούσαν οι Γερμανοί ως κάλυψη για λαθρεμπόριο.

 

Τον Μάιο του 1943, ο Ιβάνοφ κατάφερε να εισχωρήσει, μεταμφιεσμένος σε Γερμανό στρατιώτη, στο αεροδρόμιο του Ελληνικού, ανατινάζοντας με εκρηκτικά μεγάλο αριθμό γερμανικών αεροπλάνων. Το ίδιο σαμποτάζ επανέλαβε και στο αεροδρόμιο της Ελευσίνας καταστρέφοντας 87 αεροπλάνα!

Το «κόλπο γκρόσο» του Ιβάνοφ θα ήταν η δολοφονία του Μπενίτο Μουσολίνι στην Αθήνα. Όταν ο Ιταλός δικτάτορας επισκέφθηκε την Αθήνα στις 20 Ιουλίου του 1942, υπήρχαν πληροφορίες ότι θα κατέλυε στο ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρετανία». Με τη βοήθεια υπαλλήλων του ξενοδοχείου, ο Ιβάνοφ τοποθέτησε εκρηκτικά στο υπόγειο, με σκοπό να ανατινάξει την αίθουσα υποδοχής μόλις κατέφθανε ο Μουσολίνι. Όμως, το σχέδιο της επίσκεψής του Ιταλού δικτάτορα άλλαξε κι ο Μουσολίνι παρέμεινε μόνο για λίγες ώρες στην Αθήνα, οπότε η επιχείρηση ματαιώθηκε.

Στις 3 Αυγούστου του 1942 τοποθέτησε μαγνητική νάρκη στο υποβρύχιο U-372 προκαλώντας του ζημιές που δεν του επέτρεπαν να καταδυθεί. Έτσι βυθίστηκε εύκολα από τους Συμμάχους. Ανάμεσα στα πολλά σαμποτάζ που οργάνωσε σε συνεργασία με αντιστασιακές οργανώσεις, το πιο σημαντικό ήταν στο εργοστάσιο Μαλτσινιώτη (μετέπειτα ΠΥΡΚΑΛ), όπου επισκευάζονταν οι κινητήρες των αεροπλάνων της Λουφτβάφε, αλλάζοντας τη χημική σύνθεση του καυσίμου τους.
Η δολιοφθορά προκάλεσε την πτώση 400 - 450 αεροσκαφών στη Β. Αφρική, σύμφωνα με γερμανικές εκτιμήσεις, εξαιτίας της οποίας οι δυνάμεις του Άξονα υποχώρησαν 2.300 χιλιόμετρα δυτικά μέσα σε διάστημα έξι μηνών. Το σαμποτάζ αυτό θεωρείται το μεγαλύτερο σαμποτάζ του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Στις 8 Σεπτεμβρίου 1942 οι Ιταλοί καραμπινιέροι συνέλαβαν για δεύτερη φορά τον Ιβάνοφ στο Πεδίο του Άρεως, μαζί με τους συνεργάτες του Κοντόπουλο, Μαλλιόπουλο και αδελφούς Γιαννάτου, κατόπιν προδοσίας του αστυνομικού Παντελή Λαμπρινόπουλου.

Στο γερμανικό στρατοδικείο όπου οδηγήθηκε, ο Γερμανός πρόεδρος στο τέλος της δίκης είπε:

«Το δικαστήριον εκτιμά δεόντως την κατά την παρούσαν δίκην ειλικρινή και γενναιόφρονα συμπεριφοράν του κατηγορουμένου. Εγώ προσωπικώς λυπούμαι, διότι η φορά των πραγμάτων έφερε τοιούτον άνδρα εις εχθρικόν προς ημάς στρατόπεδον».

Τον Δεκέμβριο του ίδιου χρόνου ο Ιβάνοφ καταδικάσθηκε «τρις εις θάνατον» μαζί με τους Κοντόπουλο, Παλιόπουλο και Δημήτριο Γιαννάτο, ενώ ο Κωνσταντίνος Γιαννάτος καταδικάσθηκε σε κάθειρξη 20 ετών.

Το πρωί της 4ης Ιανουαρίου 1943, οι τέσσερεις μελλοθάνατοι οδηγήθηκαν στον τόπο της εκτέλεσης, στην Καισαριανή. Ο δεμένος με χειροπέδες Ιβάνοφ κατόρθωσε να εξουδετερώσει τους δεσμοφύλακές του χτυπώντας τους και επεχείρησε να διαφύγει στο δάσος. Όμως, η σφαίρα ενός Γερμανού στρατιώτη των SS τον βρήκε στο πόδι και τον εξουδετέρωσε. Αιμόφυρτος και δεμένος σ’ ένα πάσαλο εκτελέστηκε μαζί με τους συντρόφους του. Προτού πέσει νεκρός, αναφώνησε:

«Ζήτω η Ελλάς! Ζήτω η Πολωνία!»

Η σταδιοδρομία του που στεφανώθηκε από την υπέρτατη θυσία συνοψίζεται με συντομία στην επιτύμβιο επιγραφή στον τάφο του, στο 3ο κοιμητήριο Νίκαιας:

«Γεώργιος Ιβάνοφ, έπεσε υπέρ της Ελευθερίας».

 

 

Είναι πολύ σπάνιο τρεις χώρες να τιμούν τον ίδιο ήρωα. Στον Γεώργιο Σαϊνόβιτς Ιβάνοφ, τόσο η πατρίδα του η Πολωνία όσο και η Ελλάδα αλλά και η Αγγλία απένειμαν ανώτατα πολεμικά παράσημα και τιμητικές διακρίσεις.

Στις 30 Μαρτίου 1945 η πολωνική κυβέρνηση, που βρισκόταν εξόριστη στο Λονδίνο, τον τίμησε με τον Ανώτατο Πολεμικό Σταυρό “VIRTUTI MILITARI” «εις αναγνώρισιν των εξαιρετικών πολεμικών πράξεων στον τομέα της πληροφορίας και της κατασκοπείας στην κατεχόμενη από τους Γερμανούς Ελλάδα».

Ο Βρετανός στρατάρχης Harold Alexander με έγγραφο της 5ης Δεκεμβρίου 1944, το οποίο παραδόθηκε στην μητέρα του από Άγγλο αξιωματικό, αναφέρει τα εξής:

«Ευχαριστούμε τον Γεώργιο Ιβάνοφ Σαϊνόβιτς, εν ονόματι των Κυβερνήσεων των λαών των Ηνωμένων Εθνών διά τας προσφερθείσας υπηρεσίας στον αγώνα διά την Ελευθερίαν. Δια των προσπαθειών του εβοηθήθη μεγάλως η απελευθέρωσις της Ελλάδος καθώς και ο σκοπός, διά τον οποίον εμάχοντο όλα τα ελεύθερα έθνη. H.R.A. Αλεξάντερ, Στρατάρχης, Ανώτατος Αρχηγός των Συμμαχικών Δυνάμεων Μεσογείου».

Λίγα χρόνια μετά το θάνατο του Ιβάνοφ η Βασίλισσα Ελισάβετ Β΄ δώρισε 1.000 λίρες Αγγλίας στην οικογένειά του, ως αναγνώριση των επιτευγμάτων του.

Στις 5 Μαρτίου 1962 του απονεμήθηκε το “Πολεμικό Βρετανικό Μετάλλιο του Βασιλέως Γεωργίου του 6ου” για την συμμετοχή του στον πόλεμο στην Παλαιστίνη, υπηρετώντας στις Πολωνικές Ένοπλες Δυνάμεις υπό τις διαταγές της Βρετανικής Διοίκησης, από τις 8 Μαΐου έως τις 25 Ιουνίου 1941.

Στις 25 Μαΐου 1976 του απονεμήθηκε από τον υπουργό Εθνικής Άμυνας Ευάγγελο Αβέρωφ Τοσίτσα το Ανώτατο Πολεμικό Παράσημο “Χρυσούν Αριστείον Ανδρείας” «διότι ούτος προσέφερε πολυτίμους υπηρεσίας εις την συμμαχικήν υπόθεσιν κατά τον Β΄ Παγκόσμιον Πόλεμον και διά του εξαιρετικού θάρρους και της απαραμίλλου τόλμης του κατήγαγε καίρια πλήγματα κατά των εν Ελλάδι στρατευμάτων της εχθρικής κατοχής, συλληφθείς και εκτελεσθείς τελικώς υπό αυτών».

Ο Γυμναστικός Σύλλογος «Ηρακλής» Θεσσαλονίκης τιμώντας την μνήμη του πρωταθλητή του, ο οποίος συμμετείχε ανελλιπώς από το 1928 με την ομάδα του στους κολυμβητικούς αγώνες, καθιέρωσε από το 1953 ετήσιους Πανελλήνιους Κολυμβητικούς Αγώνες, τα «Ιβανώφεια». Επίσης ονόμασε το κλειστό γήπεδο του συλλόγου, όπου διεξάγονται αγώνες μπάσκετ και βόλεϊ, «Ιβανώφειο». Στην είσοδο του σταδίου υπάρχει η προτομή του.

 

Στις 30 Οκτωβρίου 1985, στην επέτειο της απελευθέρωσης της Θεσσαλονίκης από την γερμανική κατοχή, έγινε η τελετή των αποκαλυπτηρίων του ανδριάντα του Γεωργίου Ιβάνοφ στην Θεσσαλονίκη. Ο ανδριάντας καθαρού ύψους χωρίς το βάθρο 2,40 μέτρων αποτελεί δώρο του πολωνικού λαού στην πόλη της Θεσσαλονίκης. Ένα πολωνικό στρατιωτικό όχημα μετέφερε τον ανδριάντα από την Πολωνία, ενώ πίσω του ακολουθούσαν 400 Πολωνοί, οι οποίοι ταξίδευσαν από την Βαρσοβία μέχρι την Θεσσαλονίκη με τα ιδιωτικά τους αυτοκίνητα για να παραστούν στο σημαντικό αυτό γεγονός. Ο ανδριάντας τοποθετήθηκε στη συμβολή των οδών Λαγκαδά, Αγίου Δημητρίου και Νέστορος, σε απόσταση 200 μέτρων από την οδό Γεωργίου Ιβάνοφ, που φέρει τιμητικά το όνομά του στην περιοχή της Ξηροκρήνης του Δήμου Θεσσαλονίκης. Μέρος της πολωνικής αντιπροσωπείας αποτελούσε και η προσκοπική ομάδα, που φέρει το όνομα του Ιβάνοφ στην πόλη Borów. Μια νεαρή Πολωνέζα τοποθέτησε μικρά ξύλινα κιβώτια στη βάση του ανδριάντα, τα οποία περιείχαν χώμα από τα πεδία των μαχών, όπου πολέμησαν Πολωνοί και Έλληνες στο εξωτερικό. Δυο κείμενα, το ένα στα ελληνικά και το άλλο στα πολωνικά είναι χαραγμένα σε δυο μεγάλες μπρούτζινες πλάκες στο μαρμάρινο βάθρο του ανδριάντα:

«ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΙΒΑΝΩΦ ΣΑΪΝΟΒΙΤΣ. ΓΕΝ. 14-12-1911 ΣΤΗ ΒΑΡΣΟΒΙΑ. ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ. ΕΚΤΕΛΕΣΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΝΑΖΙ ΣΤΙΣ 4-01-1943 ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ. ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΠΟΛΩΝΟΙ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΕΣ»

Στη Βαρσοβία, όπως και σε άλλες πόλεις τις Πολωνίας, πολλοί δρόμοι στις νεόδμητες συνοικίες φέρουν το όνομά του καθώς και σχολεία και προσκοπικές ομάδες. Σε μια από τις ωραιότερες και κεντρικότερες λεωφόρους της πολωνικής πρωτεύουσας, στην Nowy Świat και στον αριθμό 43, τοποθετήθηκε μια χάλκινη πινακίδα μεγάλων διαστάσεων έξω από την είσοδο της οικίας, όπου γεννήθηκε ο Ιβάνοφ. Με ανάγλυφους χαρακτήρες είναι γραμμένο το εξής κείμενο:

«EΔΩ ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ Ο JERZY IWANOW SZAJNOWICZ, ΠΟΛΩΝΟΣ ΗΡΩΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ. ΔΟΛΟΦΟΝΗΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΧΙΤΛΕΡΙΚΟΥΣ ΣΤΙΣ 4.1.1943 ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ. ΘΥΣΙΑΣΕ ΤΗΝ ΖΩΗ ΤΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΟΛΩΝΙΑΣ».

Τον Ιανουάριο του 2013, εβδομήντα χρόνια μετά την εκτέλεσή του, πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία του «Πολωνικού Γραφείου Βετεράνων Πολέμου και Θυμάτων Καταπίεσης» τριήμερος εορτασμός στη Βαρσοβία προς τιμήν του, που ολοκληρώθηκε στην Ελλάδα υπό την αιγίδα της εδώ πολωνικής πρεσβείας και του Δήμου Καισαριανής με την έλευση στις 8 Ιανουαρίου στην Αθήνα κυβερνητικού αεροσκάφους. Σ’ αυτό επέβαιναν δεκάδες Πολωνοί πολιτικοί και στρατηγοί μαζί με βετεράνους του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, εκπροσώπους του Γραφείου Βετεράνων και ένα στρατιωτικό άγημα. Στο Ναό της «Ιεράς Καρδίας του Σωτήρος» πραγματοποιήθηκε μνημόσυνο, στην Καισαριανή έγινε τελετή με καταθέσεις στεφανιών, όπως και στον τάφο του στο νεκροταφείο Νικαίας. Στις εκδηλώσεις παραβρέθηκε ο ανώτατος αξιωματικός Antony Neal Morphet ως εκπρόσωπος της Μεγάλης Βρετανίας. Αρνητικά σχολιάστηκε η απουσία Ελλήνων κυβερνητικών εκπροσώπων.

Στη λογοτεχνία ο Ιβάνοφ αποτέλεσε τον κεντρικό ήρωα στο βιογραφικό διήγημα του Stanislaw Strumph-Wojtkiewicz "Agent Νο 1", με βάση το οποίο γυρίστηκε το 1971 η δραματική ταινία με τον ομώνυμο τίτλο που αφορούσε στη δράση του Ιβάνοφ στην κατεχόμενη Ελλάδα, σε σκηνοθεσία Robert Kuźmiński, με τον Charles Strasburger στον πρωταγωνιστικό ρόλο.