Αυτός μιλάει... «αλαμπουρνέζικα»

Με την φράση «αλαμπουρνέζικα» εννοούμε «ακαταλαβίστικα». Οι θεωρίες για την προέλευση των… αλαμπουρνέζικων είναι πολλές. Επειδή η κάθε εξήγηση είναι το ίδιο πιθανή όσο και απίθανη με τις υπόλοιπες, εμείς σας τις παραθέτουμε όλες! 

Εκδοχή πρώτη: Από το Livorno της Ιταλίας

Το Livorno είναι μια πόλη της Ιταλίας, έξω από την Τοσκάνη. Οι κάτοικοι των Κυκλάδων και ειδικότερα της Σύρου, την εποχή της Ενετοκρατίας θεωρούσαν την περιοχή του Livorno ως ιδανική πόλη - πρότυπο.

Καθετί λοιπόν ξεχωριστό και εκλεκτό που έβλεπαν, έλεγαν πως «αυτό είναι όπως Al Livorno», που στα ιταλικά θα πει «στο Λιβόρνο» ή «αυτά μοιάζουν με Αλιβορνέζικα», δηλαδη με πράγματα από το Livorno.

Κατά μία άλλη εκδοχή τα «αλαμπουρνέζικα» προέρχονται όντως από την περιοχή του Livorno, αλλά έχουν σχέση με την περίεργη διάλεκτο που χρησιμοποιούσαν οι Έλληνες που κατοικούσαν στην περιοχή. Οι κάτοικοι του Λιβόρνο μιλούν σε μια ιδιαίτερη διάλεκτο την vernacolo, η οποία έχει στοιχεία από την Τοσκανική αλλά και πάρα πολλούς ιδιωματισμούς! Στην περιοχή ζούσαν κάποτε αρκετοί Έλληνες οι οποίοι είχαν ενώσει τις δύο διαλέκτους και σε αυτές είχαν προσθέσει και ελληνικά στοιχεία. Το αποτέλεσμα ήταν να μιλούν εντελώς «αλιβορνέζικα» ελληνικά!

Εκδοχή δεύτερη: Από την ιταλική λέξη «burla»

Στα ιταλικά η λέξη «burla» σημαίνει «αστεία». Σύμφωνα λοιπόν με αυτήν την θεωρία, η λέξη «αλαμπουρνέζικα» προέκυψε από μια παραφθορά της φράσης «alla burla», που θα πει «στ’ αστεία».

Εκδοχή τρίτη: Από τη φυλή Μπουρνού του Σουδάν

Σύμφωνα με την εκδοχή αυτή τα «αλαμπουρνέζικα» δεν είναι μία λέξη, αλλά δύο. Όπως λέμε «αλά γαλλικά», έτσι λέμε και «αλά μπουρνέζικα». Η φράση αναφέρεται στην διάλεκτο της φυλής Μπουρνού που φέρεται να έζησε στην περιοχή του Σουδάν. Η γλώσσα που μιλούσαν ήταν ένας συνδυασμός της αραβικής, με στοιχεία της τοπικής διαλέκτου.

Σύμφωνα με αυτήν την εκδοχή η γλώσσα τους έφτασε στην χώρα μας κατά την Επανάσταση του 1821, όταν μέλη της φυλής Μπουρνού ήρθαν εδώ από την Αίγυπτο με το εκστρατευτικό σώμα του στρατηγού Ιμπραήμ. Στα αυτιά των Ελλήνων ηχούσαν τόσο δύσκολα και ακαταλαβίστικα, που με τα χρόνια η «αλά Μπουρνού» γλώσσα ή διάλεκτος ταυτίστηκε με οτιδήποτε ακαταλαβίστικο.