Η Παμβώτιδα λίμνη των Ιωαννίνων όπως είναι ευρέως γνωστή, βρίσκεται στην Ήπειρο, στο Νοτιοανατολικό τμήμα του νομού Ιωαννίνων. Είναι σχηματισμένη στο βάθος της κλειστής λεκάνης που σχηματίζουν τα βουνά Μιτσικέλι και Τόμαρος. Τροφοδοτείται με τα νερά αυτής της λεκάνης, με υπόγειες καταβόθρες. Έχει στενόμακρο σχήμα, με χαμηλές όχθες. Η επιφάνειά της είναι 22,8 τετραγωνικά χιλιόμετρα είναι η δέκατη σε μέγεθος λίμνη της χώρας. Το μήκος της είναι οχτώ χιλιόμετρα και το πλάτος της είναι περίπου τέσσερα χιλιόμετρα, ενώ το μεγαλύτερο βάθος της είναι έντεκα μέτρα. Τα νερά της είναι προϊόν φυσικών πηγών και από τους γύρω χείμαρρους και από τρεις κυρίως πηγές (Ντραμπάντοβας, Σεντενίκου και Κρύας), που αναβλύζουν στους πρόποδες του Μιτσικελίου. Σχηματίζεται στο οροπέδιο των Ιωαννίνων, σε υψόμετρο 470 μέτρων.
Οι όχθες της είναι πυκνόφυτες και τα βουνά της Ηπείρου καθρεφτίζονται στα νερά της. Πρόσφατη ανασκαφή της Αρχαιολογικής και Ανθρωπολογικής Σχολής του Καίμπριτζ μίας παλαιολιθικής σπηλιάς στους δυτικούς πρόποδες του λόφου της Καστρίτσας στα νότια της λίμνης, διαπιστώθηκε στο στόμιο της σπηλιάς, σε βάθος έξι μέτρων από τη σημερινή επιφάνεια του δρόμου, ένα στρώμα αμμουδιάς, από λιμναία χαλίκια, άμμο και στρείδια γλυκών νερών κα ενώ η εσωτερική επιφάνεια του βράχου ήταν τραχιά, η εξωτερική ήταν λεία, από τη μηχανική ενέργεια των κυμάτων της λίμνης. Το στρώμα αυτό χρονολογήθηκε με ραδιοάνθρακα C14 στα 20.800 ( +/- 810 ) χρόνια από σήμερα, δηλαδή 18.000 χρόνια π.Χ. περίπου. Δύο παρόμοιες στρώσεις διαπιστώθηκαν και σε βαθύτερα στρώματα, μεταξύ 6 και 13 μέτρων, που χρονολογούνται 20.000 - 26.001 χρόνια από σήμερα.
Επειδή επάνω από τις τρεις στρώσεις της αμμουδιάς παρατηρήθηκαν ίχνη ανθρώπινης εγκατάστασης (λίθινα εργαλεία, άνθρακες, κόκαλα, υπολείμματα τροφής) προκύπτει ότι τρεις φορές υψώθηκε η στάθμη της λίμνης κατά 3,20 μέτρα τουλάχιστο στην περίοδο 26.000 - 20.000 χρόνια από σήμερα, και τα νερά της έφτασαν ως την είσοδο της σπηλιάς, και τρεις φορές αποσύρθηκαν και επέτρεψαν την εγκατάσταση του παλαιολιθικού κυνηγού μέσα στη σπηλιά.
Οι ψαράδες του Νησιού ψαρεύουν με τις βάρκες τους ψάρια, χέλια, καραβίδες και βατράχια στη λίμνη, ενώ κάθε χρόνο φιλοξενεί τα ναυταθλήματα της κωπηλασίας και του θαλασσίου σκι (βαλκανικοί κωπηλατικοί αγώνες κ.α.).
Στις όχθες της λίμνης βρίσκεται εγκατεστημένος σήμερα ο ιχθυογεννητικός σταθμός της Δημοτικής Επιχείρησης Λίμνης Ιωαννίνων (ΔΕΛΙ), στον οποίο παράγονται κάποιες ποσότητες ελληνικού χαβιάρι από οξύρρυγχους ρωσικής προέλευσης. Στις ίδιες εγκαταστάσεις παράγονται επίσης κατά μέσον όρο 100.000 γόνος, που εξάγεται σε ιχθυοτροφικές μονάδες κυρίως του εξωτερικού, καθώς και διάφορες άλλες ποικιλίες γόνου γλυκών νερών για τον εμπλουτισμό ελληνικών λιμνών και ποταμών.
Το 1434 ο Ντουραχάν πασάς της Ρούμελης πέρασε με το στρατό του πάνω από την παγωμένη λίμνη, νομίζοντας την για ξηρά. Ο ίδιος το απέδωσε σε θαύμα και έχτισε τη χριστιανική μονή Ντουραχάνης. Στα νερά της Παμβώτιδας ο Αλή Πασάς έπνιξε την κυρά Φροσύνη και 16 άλλα κορίτσια.
Τα έτη 1888, 1928, 1958 και 1992 η λίμνη πάγωσε σε βαθμό που οι κάτοικοι του Νησιού κυκλοφορούσαν με τα πόδια ή με ποδήλατα από και προς την πόλη πάνω στην παγωμένη λίμνη!
Στο Βορειοανατολικό της άκρο, απέναντι από την πόλη των Ιωαννίνων βρίσκεται ένα νησί. Έχει έκταση 350 στρεμμάτων και είναι πυκνοδασωμένο. Το νησάκι της Παμβώτιδας είναι το μόνο κατοικημένο νησί λίμνης στην Ελλάδα και επίσης το μοναδικό κατοικημένο νησί χωρίς όνομα, λέγεται Νησί ή Νήσος.
Ο οικισμός του νησιού έχει ιστορία από τον 17ο αιώνα, τότε που όπως λέγεται οι πρόσφυγες της Μάνης βρήκαν εκεί καταφύγιο και έφτιαξαν τα σπίτια τους. Το Ιστορικό μουσείο του Αλή Πασά και τα σημαντικά μεταβυζαντινά μοναστήρια που υπάρχουν στο Νησί, όπως η Μονή Αγίου Νικολάου Φιλανθρωπινών κ.α. προσελκύουν χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου