Ο χορός του μηχανικού χορεύεται σε διάφορες εκδηλώσεις είτε έχουν σφουγγαράδικο περιεχόμενο είτε όχι (γάμους, γλέντια, πανηγύρια) και είναι πολύ αγαπητός.
Είναι απομίμηση του «πιασμένου» μηχανικού, δηλαδή του δύτη που βουτούσε με σκάφανδρο κι έχει «πιαστεί», δηλαδή έχει πάθει τη νόσο των δυτών (ημιπαράλυση).
Ο μηχανικός είναι ένας άνθρωπος της θάλασσας, αυτός που με τη βαριά στολή του δύτη με σκάφανδρο, βούταγε στα ανήλιαγα βάθη της θάλασσας για να μαζέψει σφουγγάρια και να εξασφαλίσει το μεροκάματο. Η αναπνευστική του υποστήριξη γινόταν μηχανικά, οπότε έπαιρνε και αυτός τον τίτλο «ο μηχανικός».
Αυτός ο χορός ξεκίνησε σχεδόν πριν από 50 χρόνια. Όμως τις ρίζες του πραγματικού χορού με ήρωα αληθινά πιασμένο μηχανικό, θα τις αναζητήσουμε στα τέλη του περασμένου αιώνα. Τότε είχαμε τους πρώτους μηχανικούς και τους πρώτους «πιασμένους». Η παντελής άγνοια κανόνων κατάδυσης (βάθος, χρόνος, γενική συμπεριφορά) ήταν η αιτία που υπήρχαν πολλά θύματα «σκασμένοι και πιασμένοι»...
Ο χορός του μηχανικού είναι γνήσια Καλύμνιος χορός και καθαρά αντρικός. Σ’ αυτόν το χορό έχουμε το μηχανικό και τους φίλους του! Πρωταγωνιστής είναι φυσικά ο μηχανικός. Ρόλο δεύτερου στο χορό είχε πάντοτε ο καλύτερός του φίλος ενώ τη παρέα συμπληρώνουν διάφοροι άλλοι που αποτελούν το κοινωνικό σύνολο.
Ο χορός ως ένα μικρό θεατρικό έργο ξεκινά με τον μηχανικό να κάθεται στο τραπεζάκι του, στην ταβέρνα που γίνεται το γλέντι, απόμερα από τους υπολοίπους, οι οποίοι γλεντάνε χορεύοντας. Θέλει και αυτός να χορέψει όμως η αρρώστια του δεν τον αφήνει! Ο μηχανικός είναι μεν ήρωας γιατί το «κακό» τον βρήκε σε ώρα καθήκοντος, δε παύει όμως να αντιμετωπίζεται ως απόκληρος από την κοινωνία.
Βρισκόμενος σε κατάσταση ημιπαράλυσης, ακούγοντας τους νησιώτικους ήχους των τραγουδιών της πατρίδας του αναστατώνεται η ψυχή του και δεν μπορεί να πιστέψει ότι δεν μπορεί πλέον να χορέψει κι ότι πρέπει να απαρνηθεί αυτή τη χαρά της ζωής.
Τότε μια τρελή ιδέα του περνά από το μυαλό του ... να χορέψει! Μετά από 2-3 ποτηράκια ούζου, το αλκοόλ τον βοηθά, η ψυχή του κυριεύεται από το μεράκι του, πιστεύει ότι κατά ένα μαγικό τρόπο η δύναμή έχει επανέλθει στα πόδια του και με την βοήθεια της μαγκούρας του επιχειρεί να σηκωθεί μόνος του να χορέψει!
Σηκώνεται τρεκλίζοντας λόγω της νόσου, στηριζόμενος πάντα στη μαγκούρα του και σιγά - σιγά σέρνει τα βήματά του προς τους υπόλοιπους. Η παρέα ξαφνιάζεται! Σταματά το υποτιθέμενο γλέντι της και παρακολουθεί την απελπισμένη προσπάθεια του άτυχου μηχανικού να χορέψει. Ο καλύτερός του φίλος, πρώτος υποστηρίζει την προσπάθειά του, τον εμψυχώνει, παίρνει τη θέση του δεύτερου στο χορό και δίνοντάς του το μαντήλι ξεκινά να τον ακολουθεί στα τρεμάμενα βήματά του. Το ίδιο κάνουν και όλοι οι υπόλοιποι έχοντας έντονα ζωγραφισμένη την αγωνία για το συνάνθρωπό τους, στα πρόσωπά τους.
Το θέαμα είναι πολύ συγκινητικό για όλους τους παρευρισκόμενους. Τα συναισθήματα οίκτου, θαυμασμού, αδιαφορίας, ειρωνείας, ελπίδας κλπ. εναλλάσσονται από συγχορευτή σε συγχορευτή του... Όλα όμως αποτυπώνονται στις εκφράσεις των μελών του χορού που σχεδόν σταματούν τα βήματά τους παρακολουθώντας το ανθρώπινο δράμα! Ο μοναδικός πιστός στο ρόλο του είναι ο δεύτερος του χορού.
Ο μηχανικός δεν παρατηρεί κανέναν! Η προσπάθεια του απασχολεί όλες τις αισθήσεις του και στηριγμένος πάντα στη μαγκούρα του προσπαθεί να χορέψει!
Και τότε το θαύμα έρχεται. Η υπερπροσπάθεια σαν να νικά τη δεδομένη αναπηρία του και αλλάζει βήματα σταθερά, ισιώνει το κορμί του και να, χορεύει σχεδόν άνετα!
Αλίμονο όμως… Ξεγελάστηκε… Νικημένος από τις δυνάμεις της φύσης, κάποια στιγμή καταρρέει και πέφτει κάτω. Εδώ ο καλύτερος φίλος του, προτείνει το μαντήλι του για να τον βοηθήσει να ξανασηκωθεί, αλλά εκείνος το αρνείται! Ο αγώνας είναι δικός του και θα τον τελειώσει μόνος, όπως τον άρχισε! Αναδιπλώνεται, συγκεντρώνει και την τελευταία δύναμη των χτυπημένων μυών του, στηρίζεται τρέμοντας στη μαγκούρα του, ξαναπέφτει, ξανασηκώνεται και στο τέλος η δύναμη της ψυχής του ανθρώπου και του Θεού του χορού τον ανταμείβουν!
Με μια χαρακτηριστική κίνηση πετά τη μαγκούρα του και αρχίζει να σέρνει το χορό, ενώ όλοι πια συμμετέχουν κανονικά. Ο Θεός, μέσα από τον χορό τον εξιλέωσε!
Πώς επιβίωσε ο χορός
Μετά από τον πόλεμο (1952), ένας Καλύμνιος απόφοιτος της Γυμναστικής Ακαδημίας Σωματικής Αγωγής, ο Θεόφιλος Κλωνάρης, γιος μηχανικού σφουγγαράδικου, προσλήφθηκε στο συγκρότημα της Δώρας Στράτου. Έτσι αποφάσισε να μιμηθεί ο ίδιος το χορό του μηχανικού (ένα χορό που ο μηχανικός τρεμουλιάζει, που πέφτει κάτω και ξανασηκώνεται για να χορέψει με συνοδεία την ειδική μελωδία του μηχανικού, εμπνευσμένη από τη σφουγγαράδικη λεβεντιά και αντρειοσύνη).
Ο Θεόφιλος Κλωνάρης δίδαξε τον χορό στο Λύκειο Ελληνίδων και αρκετοί νέοι μας έμαθαν να τον χορεύουν, ενθουσιάζοντας Έλληνες και ξένους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου