Χριστουγεννιάτικα έθιμα στις χώρες της Ευρώπης

 

Αγγλία

Η γαστρονομία των ημερών «απαιτεί» γεμιστή γαλοπούλα, η οποία τα τελευταία χρόνια κοσμεί και το ελληνικό χριστουγεννιάτικο τραπέζι. Λίγοι ωστόσο γνωρίζουν ότι η κατανάλωση γαλοπούλας δεν είναι ένα ελληνικό έθιμο.

Το έθιμο λοιπόν της γαλοπούλας έρχεται κατευθείαν από την Αγγλία, της οποίας το γιορτινό γεύμα, εκτός από λαχταριστή, καλοψημένη και πάντα γεμιστή με κουκουνάρια και άλλα μπαχαρικά γαλοπούλα, περιλαμβάνει οπωσδήποτε χορταστική κρεατόπιτα και ασφαλώς, χριστουγεννιάτικη πουτίγκα.

Οι Άγγλοι, μάλιστα, γεμίζουν το σπίτι τους αποκλειστικά για τα Χριστούγεννα με γλάστρες από κατακόκκινα αλεξανδρινά, κυρίως γύρω από το τζάκι. Στην Αγγλία επίσης συνηθίζεται και το έθιμο με τα κρεμαστά γκι, όπου εάν κανείς βρεθεί κάτω απ’ αυτά στην αλλαγή του χρόνου πρέπει να ανταλλάξει φιλιά με τον διπλανό του.

Αυστρία

Τα κάλαντα είναι έθιμο σε πολλούς λαούς, αλλά αν κανείς βρεθεί στην Αυστρία, την πατρίδα του «Silent Night» (Άγια Νύχτα), θα ακούσει τα κάλαντα από παιδιά τα οποία φοράνε στολές των τριών μάγων με τα δώρα, ενώ τα χρήματα που θα δώσει θα είναι σίγουρος πως δεν πρόκειται να φαγωθούν σε ζαχαρωτά ή ηλεκτρονικά, αφού, σε αντίθεση με την Ελλάδα, τα χρήματα δεν προστίθενται στον παιδικό κουμπαρά, αλλά έχουν φιλανθρωπικό χαρακτήρα, καθώς προσφέρονται σε κοινωφελή ιδρύματα της χώρας.

Στην Αυστρία, ακόμη, τα δώρα δεν τα φέρνει ο Άγιος Βασίλης, αλλά ο Άγιος Νικόλαος, ο οποίος «μπαίνει» σε σπίτια στολισμένα με παραδοσιακά στεφάνια που στη μέση τους τοποθετούνται κεριά, ενώ ο βοηθός του δεν είναι κάποιο ξωτικό, αλλά ο  Krampus, ένα μυθικό πλάσμα.

Βέλγιο

Οι κρεμασμένες στο τζάκι κάλτσες είναι ένα παραδοσιακό έθιμο του Βελγίου. Στις κάλτσες αυτές, οι οποίες γράφουν το όνομα του κατόχου, οι Βέλγοι τοποθετούν τα δώρα για το κάθε πρόσωπο ξεχωριστά, ενώ δίπλα από τη φωτιά που καίει βάζουν σανό και ζάχαρη για το άλογο του Sinterklaas, το δικό τους Άγιο Βασίλη. Στο Βέλγιο, επιπλέον, τα Χριστούγεννα γιορτάζονται με πλήθος παραστάσεων, όπου αποδίδονται καλλιτεχνικά σκηνές από τη Θεία Γέννηση, με λιτανείες σε όλη τη χώρα και με υπαίθριες αγορές.

Ιταλία

Σε όσους αρέσει το γιορτινό κλίμα τότε η Ιταλία είναι η χώρα που πρέπει να προτιμήσουν, μιας και εκεί η περίοδος των εορτών τη μεγαλύτερη διάρκεια από όλα τα άλλα χριστιανικά κράτη. Αρχίζει στις 8 Δεκεμβρίου και ολοκληρώνεται στις 6 Ιανουαρίου, δηλαδή την ημέρα των Θεοφανίων. Και στην Ιταλία τα σπίτια διακοσμούνται με Αλεξανδρινά, χριστουγεννιάτικα δέντρα, παραδοσιακή φάτνη και άλλα πολύχρωμα διακοσμητικά στολίδια.

Στις 25 Δεκεμβρίου μετά το παραδοσιακό οικογενειακό μεσημεριανό γεύμα, τα παιδιά συνηθίζουν να απαγγέλλουν ποιήματα στην οικογένεια και στους συγγενείς τους. Αυτό τους αποφέρει μικρά χρηματικά ποσά. Ένα ανάλογο έθιμο συμβαίνει και στην Κέρκυρα, όπου την πρώτη μέρα του χρόνου οι συγγενείς δίνουν στα παιδιά ένα μποναμά, τη λεγόμενη «στρίνα», πιθανό κατάλοιπο της Ενετοκρατίας στα Ιόνια νησιά.

Επίσης, μεταξύ 5^ης και 6^ης Ιανουαρίου, τη νύχτα,  η διάσημη, καλή και φτωχή μάγισσα, Befana, είναι εκείνη που μπαίνει στα σπίτια και τρώει καρύδια και μπισκότα που της άφησαν τα παιδιά, ενώ πριν πετάξει μακριά, τους αφήνει δώρα μέσα στις κρεμασμένες στο τζάκι κάλτσες, και συγκεκριμένα κάρβουνα για τα άτακτα παιδιά και γλυκά για τα φρόνιμα.

Δανία

Την περίοδο πριν από τα Χριστούγεννα οι Δανοί ξεκινούν να φτιάχνουν μόνοι τους τα στολίδια για τη διακόσμηση των σπιτιών τους, όπως και το παραδοσιακό Αλεξανδρινό στεφάνι, το οποίο κοσμούν τέσσερα κεριά που συμβολίζουν τις τέσσερις Κυριακές που απομένουν μέχρι την ημέρα των Χριστουγέννων.

Στη Δανία, ακόμη, συναντάμε και το «έθιμο του κεριού» που είναι ιδιαίτερα αγαπητό στα παιδιά και χρησιμεύει ως ημερολόγιο. Κάθε παιδί έχει ένα κερί, το οποίο χωρίζεται με οριζόντιες γραμμές ή νούμερα στις μέρες που αντιστοιχούν μέχρι τα Χριστούγεννα. Κάθε μέρα ανάβουν το κερί μέχρι να πλησιάσει την επόμενη κατά σειρά γραμμή. Μόλις η φωτιά φτάσει στην τελευταία, τότε τα παιδιά καταλαβαίνουν πως ήρθε επιτέλους η μέρα που θα πάρουν  το δώρο τους. Η περίοδος των Χριστουγέννων στη Δανία συνοδεύεται και από τα απαραίτητα και πολύ σκανταλιάρικα καλικαντζαράκια, τα λεγόμενα «Julenisser».

Νορβηγία

Μπορεί στους Δανούς η λέξη «Julenisser» να σχετίζεται με καλικάντζαρους, στη Νορβηγία, όμως, «Julenissen» ονομάζεται ο Άγιος Βασίλης που μαζί με τους βοηθούς του φέρνει δώρα και καλή τύχη στο σπίτι και στο στάβλο. Άλλωστε και οι δύο χώρες ανήκουν στη Σκανδιναβική χερσόνησο, όπου τα Χριστούγεννα έχουν τις ρίζες τους σε αρχαία έθιμα που σχετίζονται με τη γεωργία και ειδικά με την εποχή της συγκομιδής. Στη Νορβηγία, επίσης, τα παιδιά αντί για γάλα με μπισκότα, «ταΐζουν» τον Άγιο Βασίλη με κουρκούτι από αλεύρι.

Πολωνία

Στην Πολωνία η περίοδος που προηγείται των Χριστουγέννων είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς νέοι και μεγάλοι απέχουν συνειδητά από πειρασμούς και κυρίως από γλυκές «αμαρτίες», στην προσπάθειά τους να έχουν εσωτερική γαλήνη και αρμονία. Η παραμονή των Χριστουγέννων είναι για τους Πολωνούς η σημαντικότερη ημέρα των εορτών, αφού μετά από μια ημέρα νηστείας όλο το σόι συγκεντρώνεται στο γιορτινό τραπέζι, απαραιτήτως στρωμένο με λευκό τραπεζομάντηλο, και ανταλλάσουν μεταξύ τους μικρά δώρα.

Αν κάποιος είναι καλεσμένος σε ένα τέτοιο χριστουγεννιάτικο τραπέζι θα πάρει επίσης ένα μικρό δώρο, καθώς τα δώρα δεν απευθύνονται σε προκαθορισμένα πρόσωπα.

Γερμανία

Στη Γερμανία το διάστημα που προηγείται των Χριστουγέννων είναι πολύ σημαντικό. Τα παραδοσιακά έθιμα είναι τα χριστουγεννιάτικα μπισκότα βουτύρου και το κέικ που κατασκευάζουν σχεδόν όλες οι νοικοκυρές.

Χαρακτηριστικό στοιχείο στο κέντρο κάθε πόλης είναι  οι υπαίθριες χριστουγεννιάτικες αγορές  που πραγματοποιούνται από τις 23 Νοεμβρίου έως τις 23 Δεκεμβρίου κάθε χρόνο.

Στις αγορές αυτές μπορεί κάποιος να προμηθευτεί διάφορα χριστουγεννιάτικα στολίδια, είδη ένδυσης καθώς το κρύο είναι ιδιαίτερα τσουχτερό, ενώ υπάρχουν πάγκοι γεμάτοι γλυκά, λουκάνικα, πατάτες, ξινολάχανο και ζεστό, κόκκινο, γλυκό κρασί, αρωματισμένο με μπαχαρικά.