Lake Retba (Lac Rose) - Senegal

H λίμνη Retba ή Lac Rose (ροζ λίμνη, όπως την αποκαλούν οι ντόπιοι) βρίσκεται βόρεια της χερσονήσου Cap Vert της Σενεγάλης, περίπου 30 χιλιόμετρα βορειοανατολικά της πρωτεύουσας, Ντακάρ, στη βορειοδυτική Αφρική. Έχει έκταση 3 τετραγωνικά χιλιόμετρα και το μέγιστο βάθος της είναι 3 μέτρα. Η λίμνη χωρίζεται από τον Ατλαντικό Ωκεανό μόνο με ένα στενό διάδρομο από αμμόλοφους από τερακότα, στους οποίους κυριαρχούν κόκκινοι θάμνοι.

Η λίμνη πήρε το όνομα με το οποίο τη γνωρίζουν οι ντόπιοι από τα ροζ νερά της, ο χρωματισμός των οποίων προκαλείται από τα φύκια Dunaliella salina που αφθονούν στα νερά της. Τα φύκια αυτά παράγουν μια κόκκινη χρωστική ουσία που τα βοηθάει στην απορρόφηση του φωτός. Το ροζ χρώμα είναι ιδιαίτερα ορατό στη διάρκεια της ξηρής περιόδου (από Νοέμβριο έως Ιούνιο) και είναι λιγότερο ορατή στη διάρκεια της εποχής των βροχών (Ιούλιο έως Οκτώβριο). Η λίμνη είναι ακόμη γνωστή για την υψηλή περιεκτικότητά της σε αλάτι, που φτάνει έως και το 40% σε ορισμένες περιοχές και που οφείλεται, κυρίως, στην εισροή του θαλασσινού νερού στη λίμνη και την επακόλουθη εξάτμισή του. Η ύπαρξη υψηλής περιεκτικότητας αλατιού, σχεδόν 1,5 φορές υψηλότερη από ό, τι στη Νεκρά Θάλασσα, ίση με 380 γραμμάρια ανά λίτρο, κάνει την πλευστότητα πιο εύκολη και, όπως και στη Νεκρά Θάλασσα, οι άνθρωποι μπορούν να επιπλέουν εύκολα.

Το αλάτι είναι το βασικό εξαγώγιμο προϊόν της περιοχής και στις αλυκές εργάζονται περίπου 3.000 συλλέκτες, άνδρες και γυναίκες, από όλη τη Δυτική Αφρική. Οι άνθρωποι αυτοί εργάζονται καθημερινά 6 - 7 ώρες συγκεντρώνοντας το αλάτι από τον πυθμένα της λίμνης με τα χέρια τους. Στη συνέχεια τοποθετούν το αλάτι σε καλάθια και από εκεί μεταφέρεται με βάρκες στην ακτή. Η πολύωρη έκθεσή τους στον καυτό ήλιο σε συνδυασμό με το αλμυρό νερό τους καθιστά ευάλωτους. Για να αποφύγουν τη βλάβη στους ιστούς του δέρματος, εξαιτίας του ήλιου, προστατεύονται με ‘’Beurre de Karité’’ (ένα είδος φυσικού βουτύρου που παράγεται από τους καρπούς του δέντρου Shea). Το αλάτι χρησιμοποιείται από τους ψαράδες της Σενεγάλης προκειμένου να διατηρήσουν τα ψάρια, ενώ αποτελεί βασικό συστατικό πολλών παραδοσιακών συνταγών, συμπεριλαμβανομένης του εθνικού φαγητού της Σενεγάλης, της κακαβιάς με το όνομα ‘’thieboudienne’’. Συνολικά από τη λίμνη εξάγονται 25.000 τόνοι αλατιού ετησίως.

Δεν είναι πολλοί οι ζωντανοί οργανισμοί που είναι σε θέση να επιβιώσουν στη λίμνη, λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς της σε αλάτι. Τα ψάρια της λίμνης έχουν προσαρμοστεί στις υψηλές τιμές του αλατιού της λίμνης και έχουν αναπτύξει έναν τρόπο που τους επιτρέπει να διατηρούν την ισορροπία στον οργανισμό τους. Σε μέγεθος όμως είναι περίπου τέσσερις φορές μικρότερα απ’ τα συγγενικά είδη τα οποία ζουν σε ένα κανονικό περιβάλλον, ένα φαινόμενο που είναι γνωστό ως ‘’αλατονανισμός’’.

Η λίμνη Retba τελεί υπό εξέταση από την UNESCO για να αναγνωριστεί ως Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Μέχρι το 2009 αποτελούσε το σημείο τερματισμού του Paris - Dakar Rally.