Ο Adolf Hitler στο Παρίσι

Η μάχη της Γαλλίας, ένα από τα κυριότερα γεγονότα του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου ξεκίνησε στις 10 Μαΐου 1940 και ολοκληρώθηκε στις 14 Ιουνίου του 1940, όταν οι γερμανικές φάλαγγες μπήκαν στο Παρίσι. Χάρη όμως στην  τακτική του κεραυνοβόλου πολέμου (Blitzkrieg) που εφάρμοσαν οι Γερμανοί, με ταυτόχρονη επίθεση από τις μηχανοκίνητες μεραρχίες και σφοδρούς βομβαρδισμούς από τη γερμανική αεροπορία, η μάχη της Γαλλίας είχε ήδη λήξει από τις 15 Μαΐου 1940, πέντε μόλις ημέρες μετά την πρώτη επίθεση, όταν οι Γερμανοί κατάφεραν να διασπάσουν το γαλλικό αμυντικό σύστημα και να δημιουργήσουν ένα θύλακα 160 χιλιομέτρων στην περιοχή της Namur στο Βέλγιο, παρακάμπτοντας την περίφημη ligne Maginot.

Εννιά μόλις ημέρες μετά την κατάληψη του Παρισιού, στις 5:30 το πρωί της 23^ης Ιουνίου 1940, το προσωπικό αεροσκάφος του Adolf Hitler, Focke - Wulf 200, προσγειωνόταν στο αεροδρόμιο Le Bourget, στα περίχωρα του Παρισιού. Τρεις Mercedes - Benz του γερμανικού γενικού επιτελείου περίμεναν στον αεροδιάδρομο για να μεταφέρουν τον Hitler και τη συνοδεία του σε μια ιδιόμορφη ξενάγηση του κατειλημμένου Παρισιού που ακόμα κοιμόταν. Η κουστωδία που έφερε μαζί του ο Hitler αποτελούνταν από τον ευνοούμενό του, αρχιτέκτονα Albert Speer, τον αγαπημένο του γλύπτη Arno Breker, τον αρχιτέκτονα Hermann Giesler και την προσωπική του φρουρά από μέλη των SS. Ήταν η πρώτη και η τελευταία φορά που ο Adolf Hitler θα επισκεπτόταν την Πόλη του Φωτός. Μετά την τρίωρη περιήγηση στην πόλη, θα επέστρεφε στη Γερμανία και δεν θα έβλεπε ποτέ ξανά το Παρίσι.

Η διαδρομή, τα αξιοθέατα που θα επισκέπτονταν και η ώρα είχαν καθοριστεί από τον ίδιο τον Hitler εβδομάδες πριν. Ο Arno Breker έγραψε αργότερα στο ημερολόγιό του:

«Μπήκαμε στην πόλη σαν κλέφτες λίγο πριν το ξημέρωμα. Οι δρόμοι ήταν έρημοι. Ήταν σαν να έβλεπα όνειρο. Ο Hitler ήταν στο πρώτο αυτοκίνητο, δίπλα στον οδηγό, πίσω του καθόμασταν εγώ με τον Speer και στο τελευταίο κάθισμα ο Giesler, ανάμεσα σε δύο θηριώδεις φρουρούς. Στο αεροδρόμιο είχαν δοθεί σε μας τους πολίτες στρατιωτικές στολές, για να υπάρχει ομοιομορφία στην εμφάνιση, πράγμα που επέτεινε την αίσθηση του εξωπραγματικού. Περάσαμε τα προάστια και κατευθυνθήκαμε προς την Opéra national de Paris, το εκπληκτικό νεο-μπαρόκ αριστούργημα του Charles Garnier».

Το συγκεκριμένο κτήριο ήταν το αγαπημένο του Hitler και προφανώς είχε μελετήσει εκτενώς το αρχιτεκτονικό του σχέδιο, διότι πρόσεξε ότι ένα σαλόνι πλαγίως της εισόδου έλειπε, και ο ασπρομάλλης Γάλλος, που έκανε την ξενάγηση στον χώρο, επιβεβαίωσε πως το εν λόγω δωμάτιο είχε καταργηθεί κατά την ανακαίνιση του κτηρίου, πριν πολλά χρόνια. Τότε ο Hitler στράφηκε προς τους δύο αρχιτέκτονες λέγοντας:

«Βλέπετε ότι δεν μπορείτε να με γελάσετε με αρχιτεκτονικά σχέδια».

Στο τέλος της ξενάγησης, ο Hitler έδωσε εντολή στον υπασπιστή του να φιλοδωρήσει με πενήντα μάρκα τον Γάλλο ξεναγό, αλλά αυτός αρνήθηκε ευγενικά, λέγοντας ότι έκανε απλώς τη δουλειά του.

Μετά την Opéra national de Paris, η αυτοκινητοπομπή διέσχισε την Avenue des Champs - Élysées κι έφτασε στο Trocadero και τον La Tour Eiffel, όπου διατάχθηκε μια ακόμα στάση. Να σημειωθεί ότι ο γαλλικός στρατός, φεύγοντας απ’ το Παρίσι, είχε σαμποτάρει τους ανελκυστήρες του La Tour Eiffel και η πρόσβαση στην κορυφή του γινόταν, πλέον, μόνο από τις σκάλες. Όταν ο υπασπιστής του, Wilhelm Brückner, τον ρώτησε αν θα ανεβούν επάνω, η κοφτή απάντηση του Hitler ήταν ότι δεν είχαν έρθει στο Παρίσι για ορειβασία αλλά για βόλτα.

Η απαξίωση αυτή του Hitler να ανέβει στον La Tour Eiffel έγινε τα επόμενα χρόνια πηγή υπερηφάνειας για του Γάλλους, οι οποίοι ισχυρίζονται πως ναι μεν ο Hitler μπορεί να κατέκτησε το Παρίσι, αλλά ποτέ δεν κατέκτησε το σύμβολό του.

Από την Arc de Triomphe και το Μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη, η συνοδεία έφτασε στο L'Hotel National des Invalides  όπου επισκέφτηκαν τον τάφο του Napoléon Bonaparte που ο Hitler θαύμαζε και τελικά πήγαν στο Panthéon, του οποίου τις διαστάσεις ο Hitler θαύμαζε απεριόριστα και σκόπευε να κατασκευάσει ένα διπλάσιο σε μέγεθος Panthéon στο κέντρο του Βερολίνου. Ένα απ’ τα περίεργα της επίσκεψης είναι ότι ο Hitler δεν έδειξε κανένα απολύτως ενδιαφέρον για τα θεωρούμενα από πολλούς «λαμπρά αρχιτεκτονήματα» του Παρισιού, όπως τα Musée du Louvre, La Conciergerie και Notre - Dame de Paris. Η αυτοκινητοπομπή τα προσπέρασε χωρίς στάση για να καταλήξει στην εκκλησία Basilica du Sacré - Coeur, στη Montmartre, την οποία ο Adolf Hitler ήθελε να δει από κοντά, οπωσδήποτε. Τη στιγμή που έφτασαν εκεί, γινόταν λειτουργία και πολλοί από το εκκλησίασμα αναγνώρισαν τον Hitler, κρατώντας ωστόσο διακριτική απόσταση απ’ τη συνοδεία. Αυτή ήταν και η τελευταία στάση. Η ώρα είχε ήδη πάει εννιά το πρωί και η αυτοκινητοπομπή πήρε τον δρόμο της επιστροφής προς το αεροδρόμιο.

Στο βιβλίο του «Εντός του Γ΄ Ράιχ» ο Albert Speer γράφει πως, κατά τη διάρκεια της επιστροφής στο αεροδρόμιο Le Bourget, ο Hitler τους είπε:

«Ήταν όνειρο ζωής για μένα να δω το Παρίσι και είμαι πολύ ευτυχισμένος που το όνειρο αυτό έγινε πραγματικότητα σήμερα».

Το ίδιο βράδυ, σε κάποιο χωριό της βόρειας Γαλλίας όπου κατέλυσαν, ο Hitler κάλεσε τον Speer στο καθιστικό ενός επιταγμένου αγροτόσπιτου. Ο Hitler καθόταν μόνος στο τραπέζι, με τα παράθυρα του δωματίου ανοιχτά και τα φώτα σβηστά, ακούγοντας τις βροντές μιας μακρινής καταιγίδας. Χωρίς πολλές περιστροφές, εξουσιοδότησε τον Speer να συντάξει ένα διάταγμα στο όνομά του για μεγάλης κλίμακας ανοικοδόμηση των κτηρίων του Βερολίνου.

«Δεν ήταν όμορφο το Παρίσι;» ρώτησε τον Speer. «Το Βερολίνο πρέπει να γίνει απείρως ομορφότερο. Στο παρελθόν αναρωτήθηκα αν θα ‘πρεπε να καταστρέψουμε το Παρίσι, να στείλουμε τη Luftwaffe και να γίνει κόλαση, αλλά, όταν θα τελειώσουμε με το Βερολίνο, το Παρίσι θα ωχριά μπροστά του. Οπότε, γιατί να το καταστρέψουμε;»

Ο ίδιος ο Speer αναφέρει ότι τρόμαξε με το πόσο εύκολα θα μπορούσε το Παρίσι να τελειώσει εκείνη κιόλας τη βραδιά. Αν ο Hitler αποφάσιζε αναλόγως, δεν υπήρχε τίποτε και κανείς να τον σταματήσει και η διαταγή θα εκτελούνταν, κατά γράμμα, χωρίς δεύτερη σκέψη. Αυτό είχε συμβεί στην περίπτωση της Βαρσοβίας, του Ρότερνταμ, της Ρουέν, και θα επαναλαμβανόταν σε τόσες ευρωπαϊκές πόλεις όπως το Κόβεντρι, το Βελιγράδι, ο Πειραιάς, τα Χανιά, το Κίεβο, το Στάλινγκραντ, και τελικά αυτό το θανατικό θα αφάνιζε, σταδιακά, τις μεγαλύτερες γερμανικές πόλεις, με τελευταίο το Βερολίνο, το οποίο θα ερειπωνόταν τελείως.

Ο Hitler είχε άλλη μια ευκαιρία να καταστρέψει το Παρίσι, τον Αύγουστο του 1944, όταν τα αμερικανικά στρατεύματα είχαν φτάσει στα περίχωρα της πόλης και οι Γερμανοί ετοιμάζονταν να την εγκαταλείψουν. Ο διοικητής του Παρισιού, Dietrich Hugo Hermann von Choltitz, είχε λάβει προσωπική διαταγή από τον Hitler να προβεί σε μεγάλης κλίμακας ανατινάξεις κτηρίων και μνημείων της πόλης, με πρώτους στόχους του εκτενούς καταλόγου τα La Tour Eiffel, Opéra national de Paris, Arc de Triomphe και Musée du Louvre. Ευτυχώς, για την ιστορία του Παρισιού, το 1944 δεν ήταν 1940 και ο εντολοδόχος του, Dietrich Hugo Hermann von Choltitz, δεν υπάκουσε στη διαταγή.