Πώς υπολογίζεται το βάθος και το επίκεντρο ενός σεισμού;

Ο σεισμός είναι μια σύντομη δόνηση του εδάφους που προκαλείται από τη διάδοση σεισμικών κυμάτων κατά μήκος του φλοιού της Γης. Αυτά τα κύματα είναι τριών τύπων: διαμήκη, που τραντάζουν κάθετα το έδαφος, εγκάρσια, που μεταδίδονται με μικρότερη ταχύτητα και προκαλούν κυματοειδείς δονήσεις, και επιφανειακά, με μικρή ταχύτητα μετάδοσης.

Μπορούμε να προσδιορίσουμε την περιοχή προέλευσης των κυμάτων με την κατασκευή ενός διαγράμματος απόστασης - χρόνου, αναλύοντας την ταχύτητα διάδοσης των διαφόρων σεισμικών κυμάτων σε διαφορετικά χρονικά διαστήματα. Σ’ ένα σεισμόγραμμα ξεχωρίζει καθαρά η άφιξη των διαμηκών κυμάτων σε σχέση μ’ εκείνη των εγκαρσίων.

Με βάση ακριβώς αυτή τη διαφορά στο χρόνο άφιξης, μπορούμε να προσδιορίσουμε την απόσταση της εστίας ενός σεισμού από τον τόπο καταγραφής του. Πράγματι, τόσο τα διαμήκη όσο και τα εγκάρσια κύματα προέρχονται από το επίκεντρο του σεισμού, μόνο που τα πρώτα μεταδίδονται με μεγαλύτερη ταχύτητα από τα δεύτερα.  Μετρώντας το χρόνο που μεσολαβεί μεταξύ της άφιξης των δύο κυμάτων στον τόπο καταγραφής και γνωρίζοντας την ταχύτητα μετάδοσής τους, μπορούμε μ’ έναν απλό υπολογισμό να προσδιορίσουμε την απόσταση του σεισμού απ’ το παρατηρητήριο. Με ταυτόχρονη καταγραφή από πολλά παρατηρητήρια μπορούμε να προσδιορίσουμε την ακριβή διεύθυνση από την οποία προέρχονται τα κύματα, δηλαδή το επίκεντρο του σεισμού.