Τα τελευταία έντεκα χρόνια έχει δώσει ζωή σε 9.000 παιδιά σε ολόκληρο τον κόσμο. Μοναδική του αμοιβή, το χαμόγελο που ξαναγεννήθηκε στα χείλη τους.
Ο καρδιοχειρουργός Αυξέντιος Καλαγκός, ο καλύτερος μαθητής του Sir Magdi Habib Yacoub και του Alain Frédéric Carpentier, αποτελεί ένα ζωντανό μήνυμα ελπίδας ότι η ανθρωπιά δεν έχει χαθεί.
Το όνομά του έχει συνδεθεί με τη σωτηρία πολλών καρδιοπαθών στο Λίβανο, στη Γεωργία, στη Σερβία, στην Κύπρο, στην Ινδία, στο Μαρόκο, στην Αλγερία, στο Μαυρίκιο, στη Μοζαμβίκη, στην Ερυθραία, στο Κιργιστάν, στη Μαδαγασκάρη, στη Βενεζουέλα, στην Ουκρανία και στην Μποτσουάνα.
Ο 51 ετών Έλληνας καρδιοχειρουργός Αυξέντιος Καλαγκός δεν απέκτησε τυχαία τον τίτλο του «γιατρού των φτωχών παιδιών». Αποφοίτησε το ‘84, σε ηλικία 23 ετών, από την Αμερικανική Ιατρική Σχολή της Κωνσταντινούπολης, ειδικεύτηκε στη χειρουργική στο Λονδίνο και στη συνέχεια αφιέρωσε πέντε επιπλέον χρόνια σπουδών προκειμένου να αφοσιωθεί στην καρδιοχειρουργική παιδιών και νεογνών στο Παρίσι και στις Η.Π.Α., για να γίνει τελικά τακτικός καθηγητής στο πανεπιστήμιο της Γενεύης στα 40 του. Ως κάτοχος, σήμερα, της πατέντας «Kalangos Ring» -ένα πρωτοποριακό «δαχτυλίδι» που τοποθετείται στην παιδική καρδιά για την επιδιόρθωση της μιτροειδούς βαλβίδας και με αυτό από το 2005 έως σήμερα σώθηκαν 4.000 παιδιά - εκχωρεί τα δικαιώματα στο φιλανθρωπικό του ίδρυμα, για να μετεκπαιδεύσει στη Γενεύη γιατρούς και νοσηλευτές των χωρών του Τρίτου Κόσμου.
«Ξεκίνησα την Ιατρική για να κάνω ειδικά καρδιοχειρουργική και ανυπομονούσα ως φοιτητής να τελειώσω τη Σχολή για να περάσω στην ειδικότητα», λέει. «Αν σας πω, όμως, πότε μου μπήκε η ιδέα, μπορεί και να γελάσετε… Όταν ήμουν μικρός, εφτά χρόνων, ο πατέρας μου, παθολόγος στην Κωνσταντινούπολη, με έστελνε ν’ αγοράζω την εφημερίδα, και μια μέρα του ‘67 είδα στο πρωτοσέλιδο το μεγάλο γεγονός της πρώτης μεταμόσχευσης καρδιάς, που έκανε ο Μπάρναρντ στη Νότια Αφρική. Λέω του πατέρα μου «όταν μεγαλώσω, θα γίνω χειρουργός, όπως αυτός». Βέβαια τότε, ήταν η έκφραση του εντυπωσιασμού μου κι ένα παιδικό όνειρο, μεγαλώνοντας όμως, ποτέ δεν αποχωρίστηκα αυτό το όνειρο...».
Αργότερα ήταν ο καλύτερος μαθητής των κορυφαίων καρδιοχειρουργών Sir Magdi Habib Yacoub και Alain Frédéric Carpentier και σήμερα κατέχει διευθυντική θέση στην Καρδιοχειρουργική Κλινική του Hopital Universitaire de Geneve. Ιδρυτής του φιλανθρωπικού ιδρύματος «Coeurs pour tous» (Καρδιές για όλους), που δημιούργησε τον Ιούνιο του 1998, πλαισιωμένος από μια ομάδα χειρουργών με κοινά ιδανικά, προσφέρει ανεκτίμητες ιατρικές υπηρεσίες στους ξεχασμένους του κόσμου. Ο Έλληνας γιατρός από την Πόλη μαζί με την ομάδα του δεν κάνει τίποτα άλλο από το να χειρουργεί καθημερινά δωρεάν όλα τα παιδιά στις φτωχές συνοικίες του κόσμου, μόνο και μόνο για να ξαναδεί το χαμόγελο στα χείλη τους.
«Μπορεί να ακουστεί κοινότυπο, αλλά είναι αλήθεια: η μόνη μου ανταμοιβή είναι το χαμόγελο των παιδιών που έχω σώσει και η χαρά που νιώθουν οι οικογένειές τους. Αυτά μου αρκούν» λέει περήφανος.
Μιλώντας για τους δάσκαλούς του λέει:
«Ο Yacoub είναι ακούραστος άνθρωπος, μου το δίδαξε αυτό στην πράξη. Είναι απίστευτο, αλλά έκανε δύο - τρία χειρουργεία κάθε μέρα και μετά είχε το ιατρείο του, άρχιζε κατά τις 10 το βράδυ και μέχρι τις 2 το πρωί εξέταζε ασθενείς. Εάν τύχαιναν επείγοντα περιστατικά, συνέχιζε - ταγμένος άνθρωπος! Ξέρετε, στη χειρουργική δεν μπορείς να πεις ‘’όχι, είμαι κουρασμένος, δεν μπορώ’’, γιατί αυτό σημαίνει ότι παρατάς τον ασθενή, με αποτέλεσμα τον βέβαιο θάνατο. Αυτό που κάνεις, είναι να υπερβείς τον εαυτό σου. Ο Carpentier, επίσης, δεν ήταν μόνο μεγάλος χειρουργός - ανακάλυψε τις τεχνικές για την ανεπάρκεια της μιτροειδούς - αλλά και μεγάλος δάσκαλος. Έμεινα δίπλα του τέσσερα χρόνια και μου έδωσε τον ‘’ορίζοντα’’. Μου είπε: ‘’Εάν δεν έχεις τη δυνατότητα να διορθώσεις μια πάθηση, πρέπει να κάνεις έρευνα και να βρεις λύση’’.
Έτσι άρχισα να ασχολούμαι με την έρευνα, πρώτα σχετικά με το ‘’δαχτυλίδι’’ και στη συνέχεια με μια άλλη πατέντα, που θα μας επιτρέπει να αντικαθιστούμε τις άρρωστες βαλβίδες της καρδιάς με ζωικές βαλβίδες, νέας γενιάς. Σιγά - σιγά ολοκληρώσαμε τη μελέτη στα ζώα και θα περάσουμε στην κλινική μελέτη. Έφυγα το ‘94 για ένα διάστημα στην Αμερική κι έκανα διδακτορικό στη Χημεία, για να εκπαιδευτώ επιπλέον, ώστε να εξελίξω σε συνεργασία με τους ειδικούς τις ιδέες αυτές».
Ρωτάμε τον Έλληνα καρδιοχειρουργό τι ακριβώς είναι το πρωτοποριακό αυτό ‘’δαχτυλίδι’’, που το ‘’φορούν’’ και ζουν με αυτό τόσες χιλιάδες παιδιά; Ο κ. Καλαγκός προσπαθεί να μας το εξηγήσει όσο πιο απλά μπορεί:
«Στην ανεπάρκεια μιτροειδούς, με απλά λόγια, το αίμα πηγαίνει περισσότερο στην αριστερή κοιλία και αυτή φαρδαίνει. Όταν διορθώνεται η μιτροειδής βαλβίδα, πρέπει ο χειρουργός να βάλει ένα ‘’δαχτυλίδι’’ για να στενέψει κάπως, σε φυσιολογικό πλαίσιο, τον γνήσιο δακτύλιο της μιτροειδούς. Εκείνη την εποχή, δεν υπήρχε λύση για τα παιδιά σε σχέση με το ‘’δαχτυλίδι’’ και το ποσοστό επιδιόρθωσης της βαλβίδας γι’ αυτά ήταν πολύ χαμηλό. Τα ‘’δαχτυλίδια’’ από τιτάνιο είναι σκληρά και δεν υπήρχαν παιδικά μεγέθη. Για την καρδιά ενός παιδιού έπρεπε να βρεθεί κάτι που να μας επιτρέπει να διορθώνουμε τις βαλβίδες, αντί να τις αλλάζουμε με την πάροδο των χρόνων. Κατασκευάσαμε, λοιπόν, το νέο ‘’δαχτυλίδι’’ από μια άλλη ουσία, την πολυδιεξανόνη, η οποία μέσα σε έξι μήνες λιώνει μέσα στον γνήσιο δακτύλιο της μιτροειδούς αφήνοντας στη θέση της ένα περιφερειακό τοίχωμα που, ανάλογα με την ηλικία του παιδιού, μεγαλώνει. Και το παιδί δεν χρειάζεται να υποστεί άλλες επεμβάσεις».
Ζει μεταξύ Ελβετίας και Υεμένης, αλλά οπουδήποτε στο κόσμο κι αν τον χρειαστούν, δηλώνει παρών. Δουλεύει δεκαοχτώ ώρες τη μέρα, όμως όπως λέει δεν κοιτάει ποτέ το ρολόι του:
«Δεν μέτρησα ποτέ την ώρα και δεν θέλω επιστήμονες δίπλα μου που να κοιτούν το ρολόι τους. Οι ανάγκες της Ιατρικής δεν αντιμετωπίζονται κατ’ αυτό τον τρόπο. Κοιτάξτε, εγώ το βράδυ χειρούργησα, σήμερα με περιμένει άλλο ένα δύσκολο περιστατικό, έχω κοιμηθεί μία ώρα από χθες κι ακόμη εδώ είμαι. Στην Υεμένη, που είναι η βάση μου, χειρουργώ κάθε μήνα περίπου σαράντα με πενήντα περιστατικά. Όταν ταξιδεύω για φιλανθρωπικό σκοπό, είμαι ικανός να χειρουργήσω περίπου πενήντα περιστατικά μέσα σε δέκα μέρες, για να αυξήσω τον αριθμό των παιδιών που περιμένουν μήνες και χρόνια να υποβληθούν σε επέμβαση. Υπερβαίνω τις δυνάμεις μου. Δουλεύω περίπου δεκαοχτώ ώρες την ημέρα και τα Σαββατοκύριακα».
Ο πρώτος άνθρωπος που του έδειξε το δρόμο της φιλανθρωπίας ήταν - όπως μας αποκαλύπτει ο ίδιος - ο πατέρας του, κορυφαίος παθολόγος στην Κωνσταντινούπολη:
«Από τα παιδικά μου χρόνια θυμάμαι ότι ο πατέρας μου μού έλεγε να αφουγκράζομαι τον πόνο των ανθρώπων και ειδικά αυτών που ζούνε στη φτώχεια. Να προσπαθήσεις να γίνεις κάποιος που προσφέρει στους άλλους. Σκοπός σου να μην είναι τα χρήματα, αλλά τα έργα. Και να μη γυρνάς την πλάτη σου στις ανάγκες των άλλων».
Έτσι κι έγινε. Άνθρωπος ιδιοφυής, ιδεαλιστής και ακαταπόνητος, ο Καλαγκός έχει δοθεί στο φιλανθρωπικό του έργο με παροιμιώδη θέληση κι επιμονή.
«Όταν πήγα ύστερα από μεγάλη προσπάθεια να συναντήσω τον Yacoub κι εκείνος έφυγε εκτάκτως απ’ το Λονδίνο για μια επέμβαση, έμεινα σ’ ένα παγκάκι έξω από το νοσοκομείο, μέχρι να γυρίσει», θυμάται...
Τον ρωτάμε αν πιστεύει στον Θεό. Αν έχει κάποια βάση αυτό που λέμε όταν κινδυνεύει κάποιος δικός μας άνθρωπος: «Ο Θεός να βάλει το χέρι του».
Η απάντησή του είναι αφοπλιστική:
«Πρέπει να ξέρετε πως κάθε φορά που χειρουργώ πάνω από το χειρουργικό τραπέζι δεν κάνω τίποτα άλλο από το να επικαλούμαι τον Θεό». Και συνεχίζει συγκινημένος: «Αμέσως μετά, όταν όλα πάνε καλά, σε κάθε ευκαιρία θαυμάζω το έργο του Θεού πάνω σε μας τους ανθρώπους. Ναι, λοιπόν, πιστεύω στον Θεό. Άλλωστε, ο παππούς μου ήταν ιερέας. Κοιτάζω να κάνω καλά πράγματα, γιατί αυτό καλύπτει μιαν ευαίσθητη πλευρά του χαρακτήρα μου. Και δεν έκλεισα ποτέ τα μάτια μου στους άλλους. Λέω ότι ο Θεός σού δίνει τα υπόλοιπα, όταν έχεις ένα θετικό προορισμό στη ζωή σου».
Έρχεται όμως κάποια στιγμή στη ζωή, όπως μας λέει ο κ. Καλαγκός, που όλοι οι άνθρωποι νιώθουν πως κάποια πράγματα είναι υπεράνω των δυνάμεών τους:
«Θυμάμαι πριν από εννιά χρόνια είχα χειρουργήσει ένα δύσκολο περιστατικό στη Μοζαμβίκη. Ένα παιδί 3 ετών με καρδιακή ανεπάρκεια, το οποίο όμως απεβίωσε τρεις ημέρες μετά την επέμβαση και ενώ νοσηλευόταν στην εντατική μονάδα. Όταν πήγα να συζητήσω τις αιτίες του θανάτου με τη μητέρα του, έμαθα έκπληκτος ότι αυτή η γυναίκα ήταν έγκυος 7 μηνών και μόλις πριν από δύο μήνες είχε χάσει και τον σύζυγό της. Είχε, λοιπόν, πουλήσει τα πάντα για να μπορέσει να μεταφέρει το άρρωστο παιδί της από το χωριό στην πρωτεύουσα, στο ιατρικό μας κέντρο, ενώ ταυτόχρονα την είχαν εγκαταλείψει φίλοι και συγγενείς. Το κλάμα και ο πόνος αυτής της γυναίκας που δεν είχε χρήματα ούτε για να θάψει το παιδί της με έκαναν να καταλάβω, με τον πιο σκληρό τρόπο, τι σημαίνει ζωή. Της έδωσα αμέσως όλα μου τα χρήματα, όλο μου το μισθό και ζήτησα από τον διευθυντή του ιατρικού κέντρου να της δώσει δουλειά στο μαγειρείο της μονάδας, όπως και έγινε. Σήμερα είναι ευτυχισμένη. Γέννησε τελικά δύο παιδάκια και συνεχίζει μέχρι σήμερα να δουλεύει στο ίδιο κέντρο.
Είναι αυτές οι συνθήκες στις χώρες του Τρίτου Κόσμου που μου δίνουν την εντύπωση πως ορισμένα πράγματα εξακολουθούν να είναι "υπεράνω των δυνάμεών μου", όμως ποτέ δεν λυγίζω. Βέβαια, για να αλλάξουν οι συνθήκες ζωής και το βιοτικό επίπεδο σε αυτές τις χώρες πρέπει οι μεγάλες δυνάμεις να δουν διαφορετικά τις αιτίες της φτώχειας».
Τον ρωτάμε αν η ιατρική συνείδηση αποκτάται. Ο κ. Καλαγκός απαντά:
«Η γνώση αποκτάται και η εξέλιξη στην επιστημονική ζωή σημαίνει σοβαρότητα και πειθαρχία. Να μπορείς στο χειρουργείο να έχεις τον απόλυτο έλεγχο και να γνωρίζεις πολύ καλά τα δεδομένα. Η ευθύνη που έχεις, είναι καταρχήν ψυχική, γιατί αφορά τη ζωή του άλλου. Πρέπει, δηλαδή, να αισθανθείς ότι είσαι υποχρεωμένος να σώσεις τον ασθενή. Διευθύνοντας εδώ την κλινική, διδάσκω καρδιοχειρουργική φέτος σε 15 γιατρούς που κάνουν την ειδικότητά τους και τους λέω ότι «ο ασθενής σάς εμπιστεύεται, ‘’παραδίδει’’ την καρδιά του στα χέρια σας για να την θεραπεύσετε. Μη μου πείτε, ‘’συγγνώμη, έκανα λάθος’’. Ακόμη κι εγώ να σας συγχωρήσω, εκείνος που έχει πεθάνει θα σας συγχωρήσει; Και για ν’ απαντήσω στην ερώτησή σας, η ιατρική συνείδηση διαμορφώνεται από την προσωπική. Από τις επιλογές που κάνεις στη ζωή σου και την επίγνωση της έννοιας της θετικής πράξης. Σήμερα το πρωί είδα το παιδί που χειρούργησα… κι αυτό έφτασε για να με ανταμείψει.
Παρά το γεγονός ότι έχει βραβευτεί δεκάδες φορές από διεθνείς οργανισμούς και ιδρύματα, όπως ο ίδιος λέει, δεν έχει αλλάξει ούτε στο ελάχιστο τις συνήθειές του και το χαρακτήρα του:
«Σας λέω μετά λόγου γνώσεως πως όλα αυτά τα χρόνια όσο ακριβώς προχώρησα σε επιστημονικό και σε φιλανθρωπικό επίπεδο, άλλο τόσο προσπαθώ να είμαι ταπεινός, και αυτό είναι το μεγαλύτερο ιδανικό στη ζωή».
Τι κι αν έχει θυσιάσει το χρόνο του και την οικογενειακή του ζωή; Εκείνο που έχει σημασία - όπως λέει - είναι να είσαι χρήσιμος για τον διπλανό σου. Αυτό προσπαθεί να μεταλαμπαδεύσει και στα δύο παιδιά του - τις ελάχιστες ώρες που είναι κοντά τους.
Όμως, ο Αυξέντιος Καλαγκός δεν έχει μόνο τον Κωνσταντίνο και τον Αλέξανδρο. Έχει σαν παιδιά του 9.000 φτωχά αγγελούδια που δεν είχαν πρόσβαση στη δημόσια και δωρεάν υγεία των χωρών που ζούσαν, στα οποία χάρισε αφιλοκερδώς το δικαίωμα να αναπνέουν και να μπορεί η καρδούλα τους να χτυπάει κανονικά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου