Πώς μπορεί να μας βλάπτει το κινητό, το ασύρματο τηλέφωνο ή το router; Μια άλλου είδους ρύπανση αυξάνεται διαρκώς τα τελευταία χρόνια: η ηλεκτρομαγνητική. Οι νέοι μετρητές ακτινοβολίας για το σπίτι ήταν η αφορμή το ΟΙΚΟ να ανοίξει το φάκελο. Πόση ακτινοβολία εκπέμπει κάθε συσκευή, ποια είναι τα όρια ασφαλείας και πώς μπορούμε να προστατευτούμε;
Δεν χρησιμοποιούμε πλαστικά μπουκάλια, επιλέγουμε βιολογικά τρόφιμα, αποφεύγουμε τα χημικά. Συγχρόνως, όμως, διαθέτουμε κινητά και ασύρματα τηλέφωνα, ασύρματο Ίντερνετ, φούρνο μικροκυμάτων, ασύρματες παιχνιδοκονσόλες, συστήματα ενδοεπικοινωνίας, χωρίς να τηρούμε κανόνες ασφαλείας. Λίγο οι αντικρουόμενες επιστημονικές έρευνες, λίγο η ευκολία, χρησιμοποιούμε αλόγιστα συσκευές που εκπέμπουν μη ιονίζουσα ακτινοβολία… Η επιστημονική έρευνα για την επίδραση της μη ιονίζουσας ακτινοβολίας είναι από τις πιο αμφιλεγόμενες. Τα οικονομικά συμφέροντα είναι μεγάλα και οι χρηματοδοτήσεις των ερευνών για τις επιδράσεις στην υγεία συχνά προέρχονται από τις εταιρείες που κατασκευάζουν τις συσκευές. Ωστόσο, εκατοντάδες βιολόγοι, φυσικοί, κυτταρολόγοι και μηχανικοί ανά τον κόσμο συνδέουν την ακτινοβολία αυτή με πονοκεφάλους, κόπωση, αλλεργίες, καρκινογενέσεις, μέχρι και σπάσιμο του DNΑ. Φαίνεται πως είμαστε μέρος ενός τεράστιου πειράματος, με απρόβλεπτες συνέπειες. Υπάρχουν όμως και καλά νέα: μπορούμε να προστατευτούμε από την ακτινοβολία χωρίς να αποκηρύξουμε την τεχνολογία, ακολουθώντας κάποιους βασικούς κανόνες ασφαλείας.
Μετρήσαμε και μάθαμε
«Πήρα μια οικιακή συσκευή μέτρησης ακτινοβολίας. Να μετρήσω και το σπίτι σου;» πρότεινε ένας φίλος και αμέσως στην παρέα επικράτησε πανικός. «Τι, πώς, πού, θέλω κι εγώ!» Άρχισα να ψάχνω συσκευές και πιστοποιητικά αξιοπιστίας, να τηλεφωνώ σε επιστημονικά κέντρα και να διαβάζω ιατρικές έρευνες, μέχρι που απέκτησα και εγώ τη δική μου συσκευή. Μια συσκευή εύκολη στη χρήση, η οποία δυστυχώς δεν συνοδεύεται από επαρκείς οδηγίες και βιβλιογραφία. Όταν, π.χ., το κοντέρ έδειξε κόκκινο στη γωνία της κουζίνας και εγώ ήθελα να εξαφανίσω το ακίνδυνο τελικώς ψυγείο, χρειάστηκε να προστρέξω στον ερευνητή του «Δημόκριτου», κ. Δημήτρη Κοσμόπουλο, ο οποίος με παρέπεμψε… στο διπλανό διαμέρισμα και στη βάση του ασύρματου τηλεφώνου, που ο γείτονας είχε τοποθετήσει στη μεσοτοιχία! «Δεν μπορεί να συγκριθεί με τις συσκευές που χρησιμοποιούν τα μεγάλα ερευνητικά κέντρα», μας εξήγησε ο ερευνητής που δραστηριοποιείται και ο ίδιος στην εισαγωγή συσκευών μέτρησης ακτινοβολίας. «Πρόκειται για συσκευές οικιακής χρήσης, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Είναι χρήσιμες σε επίπεδο πρόληψης και κατανόησης των κινδύνων, ένα εργαλείο για να περιορίσει κανείς την ακτινοβολία στο χώρο του, ακολουθώντας κάποιες πρακτικές συμβουλές».
Το φάσμα της ακτινοβολίας που δεχόμαστε καθημερινά
Όπως είναι φυσικό, το να χρησιμοποιούμε ένα κινητό τηλέφωνο δεν είναι το ίδιο επικίνδυνο με το να κάνουμε τρεις ακτινογραφίες την εβδομάδα. Και αυτό γιατί ο τρόπος με τον οποίο επηρεάζει τον οργανισμό μας η ακτινοβολία εξαρτάται από τη συχνότητά της - ένα χαρακτηριστικό μέγεθος που αφορά τα κύματα όλων των ειδών και, στην περίπτωση του ήχου, είναι αυτό που δίνει σε κάθε νότα την ιδιαίτερη χροιά της. Όσον αφορά τις ακτινοβολίες (δηλαδή τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα), ανάλογα με τη συχνότητά τους χωρίζονται σε ιονίζουσες και μη ιονίζουσες. Στην πρώτη κατηγορία κατατάσσονται οι ακτίνες Χ και γ. Γι' αυτές, οι επιστήμονες γνωρίζουν ότι μπορούν να διασπάσουν τους χημικούς δεσμούς στα μόρια του DNA, προκαλώντας μεταλλάξεις - γεγονός που εξηγεί γιατί μεταξύ δύο ακτινογραφιών πρέπει να μεσολαβεί ένα εύλογο χρονικό διάστημα.
Στη δεύτερη ομάδα ανήκουν τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα που εκπέμπουν τα κινητά τηλέφωνα, τα ασύρματα router, τα ασύρματα τηλέφωνα - οι ακτινοβολίες δηλαδή όλων των συσκευών οι οποίες συμπεριλήφθηκαν εδώ. Για τις μη ιονίζουσες ακτινοβολίες, οι επιστήμονες γνωρίζουν πως δεν προκαλούν διασπάσεις των δεσμών, επομένως είναι πιο ασφαλείς από τις ακτίνες Χ. Ωστόσο, επειδή αυξάνουν τη θερμοκρασία των ιστών και παρεμβαίνουν στη χημεία του κυττάρου, αρκετές έρευνες τις ενοχοποιούν για μία σειρά συμπτωμάτων. Ακόμη χειρότερα, πειράματα έχουν δείξει ότι και οι μη ιονίζουσες ακτινοβολίες μπορούν, υπό προϋποθέσεις, να προκαλέσουν γενετικές αλλοιώσεις...
ΑΝΤΖΗ ΣΑΛΤΑΜΠΑΣΗ, ΚΩΣΤΑΣ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗΣ
Εικονογράφηση: ΝΙΚΟΣ ΚΟΥΡΤΗΣ
Περιοδικό ΟΙΚΟ της εφημερίδας Καθημερινή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου