Λίμνη Τριχωνίδα

 

Άγνωστη σχετικά λίμνη της Δυτικής Στερεάς Ελλάδας, η οποία βρίσκεται στο νότιο τμήμα του νομού Αιτωλοακαρνανίας, έξι χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του Αγρινίου. Βρίσκεται στο βύθισμα ανάμεσα στα βουνά Παναιτωλικό και Αράκυνθο, και δέχεται τα νερά από τα υδάτινα ρεύματα αυτών των βουνών, όπως και η γειτονική της Λυσιμαχεία, από την οποία την χωρίζει μία λωρίδα γης πλάτους δύο χιλιομέτρων. Τα πλεονάζοντα νερά της Τριχωνίδας διοχετεύονται με διώρυγα στη Λυσιμαχεία και από κει με διώρυγα στον Αχελώο ποταμό. Η ποσότητα του νερού που εισρέει στη Λυσιμαχεία ρυθμίζεται από τις πόρτες δίπλα στα Γεφύρια του Αλάμπεη. Μεγάλες ποσότητες νερού της Τριχωνίδας καταλήγουν στα χωράφια του Λεσινίου, της Κατοχής, Νεοχωρίου και Μεσολογγίου. 

Η Τριχωνίδα έχει σχήμα επίμηκες και τοξοειδές και χαμηλές όχθες. Η επιφάνειά της έχει έκταση 95,840 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Είναι η πρώτη σε μέγεθος λίμνη της χώρας με μέση στάθμη 18 μέτρα. Έχει μέγιστο μήκος 21,490 χιλιόμετρα, μέγιστο πλάτος 6,700 χιλιόμετρα και μέγιστο βάθος 58 μέτρα. Η περίμετρός της είναι 51 χιλιόμετρα. Ανατολικά η μορφολογική κλίση των βουνών είναι μεγάλη και οι ακτές απότομες, ενώ στο υπόλοιπο τμήμα της η μορφολογία του εδάφους έχει ομαλή απόληξη με αποτέλεσμα σε πολλά σημεία, και σε συνδυασμό με το μεγάλο μέγεθος της λίμνης, η ακτή να θυμίζει θαλασσινά ακρογιάλια. 

 

Γύρω από τη λίμνη κατοικούν περίπου 30.000 άνθρωποι. Η χλωρίδα της αποτελείται από καλάμια, βούρλα, λάπατα, ψαθιά, παπύρια, ιτιές, νούφαρα, ορχιδέες, πλατάνια, λεύκες, σκλήθρα. Το φυτοπλαγκτόν της λίμνης περιλαμβάνει 90 είδη, μερικά από τα οποία είναι μοναδικά στον κόσμο. Υπάρχουν επίσης φύκια διαφόρων ειδών (7 κατηγορίες). Ο ζωικός της πληθυσμός αποτελείται από πολλών ειδών ψάρια, όπως δρομίτσα, τσουρούκλα, αθερίνα, κυπρίνι (γριβάδι), λουρογοβιός, χέλι, γουρνάρα, τριχωνοβελονίτσα, σαλιάρα, κουνουπόψαρο, γλανίδι, νανογοβιός. Ο νανογοβιός είναι ενδημικό της Τριχωνίδας και ζει μόνο στα νερά της και πουθενά αλλού στον κόσμο και το μήκος του είναι μόλις 2 εκατοστά. Στα νερά της λίμνης ζουν ακόμη σπόγγοι, οστρακώδη και μαλάκια. Στα νερά των ρεμάτων, κυρίως στις εκβολές τους, ζουν αρκετά ψάρια όπως η μπούλκα, η μπριάνα, η λιάρα, η νιάσκα ή τσίμα. Εκτιμάται ότι οι αλιευόμενες ποσότητες ψαριών υπερβαίνουν τους 350 τόνους ετησίως.

 

Η ορνιθοπανίδα της λίμνης είναι πολύ ενδιαφέρουσα. Έχουν παρατηρηθεί πάνω από 140 είδη πουλιών. Από αυτά τα 30 είδη - τουλάχιστον - ανήκουν στα απειλούμενα και αυστηρά προστατευόμενα απ΄ την Κοινοτική νομοθεσία, όπως είναι το μπεκατσίνι, η νεροκοτσέλα, η νερόκοτα, οι αγριόπαπιες, το βοταλίδι, η κατσούλα, η αλκυόνη, ο φαλακροκόρακας, ο ερωδιός, οι φαλαρίδες και πολλά άλλα. Γύρω από αυτήν ζουν επίσης βίδρες, αμφίβια, ερπετά και άλλα, από τα οποία το μεγαλύτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η βίδρα. Επίσης πλήθος εντόμων (πλεκόπτερα κολεόπτερα).

Η Τριχωνίδα που σήμερα ανήκει στις περιοχές Natura 2000, μπορεί να είναι αυτή τη στιγμή η καθαρότερη λίμνη της Ελλάδας όμως αυτό δε σημαίνει πως είναι και εντελώς καθαρή. Ο όγκος του νερού ανέρχεται περίπου σε 142 εκατομμύρια κυβικά μέτρα. Οι εισρέουσες ποσότητες νερού προέρχονται από πηγές, κυρίως υπόγειες και από 15 μεγάλους και αρκετούς μικρότερους χείμαρρους, οι οποίοι ξεκινούν από το Παναιτωλικό και τον Αράκυνθο και καταλήγουν στη λίμνη. Ποσότητα νερού προέρχεται και από αποστράγγιση της περιοχής Παναιτωλίου - Καινούργιου, που χρησιμοποιούν για άρδευση νερό από τον Αχελώο.