Γίνεται να αγοράσει κανείς τον ουρανό;

Απάντηση που έδωσε το 1855 ο Seattle, αρχηγός των Ινδιάνων Suami, στον τότε Πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών Franklin Pierce (1853-1857), όταν ο τελευταίος ζήτησε από τον Seattle να πουλήσει στην κυβέρνηση τη γη του λαού του.

«Ο ουρανός που πάντα έχει ένα δάκρυ συμπόνιας για το λαό μου που μας φαίνεται αιώνιος και αμετάβλητος μπορεί τώρα να αλλάξει. Σήμερα είναι καθαρός, αύριο όμως ίσως σκεπαστεί με σύννεφα. Τα λόγια μου είναι σαν τα αστέρια, ποτέ δεν αλλάζουν.

Σ’ αυτά λοιπόν που θα πει ο Σηάτλ μπορεί ο Μεγάλος Λευκός Αρχηγός της Ουάσινγκτον να βασιστεί με σιγουριά. Όπως βασίζεται στις εναλλαγές των εποχών. Ο Μεγάλος Αρχηγός της Ουάσινγκτον μας στέλνει μήνυμα πως θέλει να αγοράσει τη γη μας. Καλοσύνη του, παρ’ όλο που ξέρουμε ότι δεν έχει ανάγκη τη φιλία μας.

Την πρότασή του πάντως θα τη σκεφτούμε καλά, γιατί ξέρουμε πως αν δε δεχτούμε ο λευκός θα θελήσει με τα όπλα ν’ αρπάξει τη γη μας.

Αλλά πώς μπορεί να αγοράσει ή να πουλήσει κανείς τον ουρανό; Τη ζεστασιά της γης; Η ιδέα αυτή είναι παράξενη για μας. Αφού η φρεσκάδα του αέρα και το λαμπύρισμα του νερού δεν είναι ιδιοκτησία μας, πώς μπορείς εσύ να τα αγοράσεις;

Πάντως μην ανησυχείτε. Θα πάρουμε την απόφασή μας…

Καθετί πάνω σ’ αυτή τη γη είναι ιερό για το λαό μου. Κάθε λαμπερή πευκοβελόνα, κάθε αμμουδερή ακρογιαλιά, κάθε κομματάκι ομίχλης στα σκοτεινά δάση, κάθε λιβάδι, κάθε ξέφωτο. Κάθε βούισμα εντόμου είναι ιερό στη μνήμη και την εμπειρία του λαού μου.

Γνωρίζουμε τους χυμούς που κινούνται μέσα στα δέντρα όπως γνωρίζουμε το αίμα που κινείται μέσα στις φλέβες μας. Γιατί οι χυμοί που τρέχουν μέσα στα δέντρα μεταφέρουν τις μνήμες του ερυθρόδερμου ανθρώπου. Είμαστε μέρος της γης κι αυτή είναι μέρος δικό μας. Τα ευωδιαστά λουλούδια είναι αδελφές μας. Η αρκούδα, το ελάφι, το άλογο, ο μεγάλος αετός, είναι αδερφοί μας. Οι απότομες, ψηλές κορυφές, τα καταπράσινα λιβάδια, η ζεστασιά που βγάζει το σώμα ενός πόνεϊ, και το σώμα του ανθρώπου, ανήκουν όλα στην ίδια οικογένεια.

Καταλαβαίνει λοιπόν τι μας ζητάει ο Μεγάλος Αρχηγός της Ουάσινγκτον όταν μας παραγγέλνει ότι θέλει ν’ αγοράσει τη γη μας; Γρήγορα θα κατακλύσετε όλη τη χώρα. Ο Μεγάλος Αρχηγός μας παραγγέλνει ότι θα μας εξασφαλίσει ένα μέρος έτσι που να μπορούμε να ζούμε άνετα μεταξύ μας. Όπως ο πατέρας που αποφασίζει για τα παιδιά του.

Ξέρουμε ότι ο λευκός δεν καταλαβαίνει τους τρόπους μας. Ένα κομμάτι γης μοιάζει σ’ αυτόν μ’ ένα οποιοδήποτε κομμάτι, γιατί είναι ένας ξένος που έρχεται μέσα στη νύχτα και παίρνει ό,τι έχει ανάγκη. Η γη δεν είναι σύντροφός του, αλλά εχθρός του. Με την απληστία του θα την καταβροχθίσει και δε θ’ αφήσει πίσω του τίποτα, παρά μόνο έρημο.

Εμείς όμως βρίσκουμε χαρά στα δάση. Ίσως να μην το καταλαβαίνετε γιατί οι συνήθειές μας είναι διαφορετικές απ’ τις δικές σας. Το πεντακάθαρο νερό που κυλά στα ρυάκια και στα ποτάμια μεταφέρει στο διάβα του και το αίμα των προγόνων μας. Το κελάρυσμα του νερού είναι η φωνή τους. Κάθε φευγαλέα αντανάκλαση του φωτός πάνω στο διάφανο νερό των λιμνών εξιστορεί γεγονότα και παραδόσεις απ’ τη ζωή του λαού μας. Τα ποτάμια είναι αδέρφια μας. Σβήνουν τη δίψα μας, μεταφέρουν τα κανό μας και τρέφουν τα παιδιά μας. Αν σας πουλήσουμε τη γη μας, πρέπει να θυμάστε ότι είναι ιερή. Μην ξεχάσετε να μάθετε και στα δικά σας παιδιά πως τα ποτάμια είναι αδέρφια όλων μας. Γι αυτό θα πρέπει να δείξετε στα ποτάμια την καλοσύνη που θα δείχνατε σε έναν αδερφό.

Δεν καταλαβαίνω. Οι τρόποι μας είναι διαφορετικοί απ’ τους δικούς σας. Η όψη των πόλεών σας κάνει κακό στα μάτια του ερυθρόδερμου. Ο θόρυβος ταράζει τ’ αυτιά μας. Αλλά αυτό μπορεί να συμβαίνει επειδή είμαι ένας άγριος και δεν καταλαβαίνω.

Πάντως την αδικαιολόγητη απαίτηση ν’ αγοράσετε τη γη μας θα τη σκεφτούμε προσεκτικά.

Αν δεχτούμε θα βάλω ένα όρο: Ο λευκός άνθρωπος θα πρέπει να συμπεριφέρεται στα ζώα σα να ‘ταν αδέρφια του. Είμαι άγριος και δεν καταλαβαίνω γιατί ο λευκός αφήνει πίσω του χιλιάδες νεκρά αγριοβούβαλα πυροβολώντας τα μόνο για το κέφι του μέσα από το σιδερένιο άλογό του που καπνίζει, ενώ εμείς δε σκοτώνουμε παρά μόνο για να τραφούμε. Τι είναι ο άνθρωπος χωρίς τα ζώα; Αν εξαφανίζονταν όλα τα ζώα ο άνθρωπος θα πέθαινε από μεγάλη πνευματική ερημιά. Ό,τι συμβεί στα ζώα, θα συμβεί σύντομα και στον άνθρωπο. Ξέρουμε τουλάχιστον αυτό: Η γη δεν ανήκει στον άνθρωπο. Ο άνθρωπος ανήκει στη γη. Ο άνθρωπος δεν έπλεξε το δίχτυ της ζωής, είναι απλώς μια κλωστή μέσα σ’ αυτό. Ό,τι κάνει στο δίχτυ, το κάνει στον εαυτό του. Όλα τα πράγματα συνδέονται σαν το αίμα που μας ενώνει όλους. Θα διδάξεις στα παιδιά σου αυτά που διδάξαμε στα δικά μας παιδιά; Ότι η γη είναι μητέρα μας; Οτιδήποτε συμβαίνει στη γη, συμβαίνει και σε όλα τα παιδιά της γης.

Πρέπει να το πάρουμε απόφαση: Η νύχτα και η μέρα δεν μπορούν να υπάρξουν μαζί την ίδια στιγμή. Την αδικαιολόγητη απαίτηση του λευκού να αγοράσει τη γη μας θα τη σκεφτούμε καλά. Όμως, ο λαός μου ρωτά: Τι θέλει να αγοράσει ο λευκός;

Γίνεται να αγοράσει κανείς τον ουρανό ή τη γρηγοράδα της αντιλόπης; Θα κάνετε λοιπόν τη γη ό,τι θέλετε, επειδή ο ερυθρόδερμος θα υπογράψει ένα κομμάτι χαρτί και θα το παραδώσει στο λευκό; Τη στιγμή που δε μας ανήκει η δροσιά του αέρα και το άφρισμα του νερού, γιατί επιμένετε να τ’ αγοράσετε; Όλα μοιράζονται τον αέρα με την ίδια πνοή. Τα ζώα, τα δέντρα, ο άνθρωπος μοιράζονται την ίδια ανάσα. Ο άνεμος που έδωσε στον παππού μας την πρώτη του ανάσα, δέχεται και το δικό μας τελευταίο στεναγμό. Αν σου πουλήσουμε τη γη μας, να θυμάσαι πως ο αέρας είναι πολύτιμος για μας. Ότι ο αέρας μοιράζεται το πνεύμα του με τη ζωή που συντηρεί. Ο άνεμος δίνει στα παιδιά μας το πνεύμα της ζωής. Έτσι, αν σου πουλήσουμε τη γη μας, πρέπει να τη θεωρείς ιερή, σαν ένα μέρος όπου μπορείς να πας για να γευτείς τον άνεμο που γλυκαίνεται από τα άνθη του λιβαδιού. Ο λευκός δε φαίνεται να δίνει σημασία στον αέρα που αναπνέει. Ακριβώς όπως ο άρρωστος που του έχει εξασθενίσει η όσφρηση.

Πουθενά στις πολιτείες του λευκού δεν υπάρχει μια ήσυχη ειρηνική γωνιά. Δεν υπάρχει τόπος να σταθείς, ν’ ακούσεις το ξεπέταγμα των φύλλων την άνοιξη ή το βουητό των εντόμων. Αλλά τι μένει απ’ τη ζωή αν ο άνθρωπος δεν μπορεί να αφουγκραστεί το μοναχικό κάλεσμα του κοκκινολαίμη ή τις συζητήσεις των βατράχων τη νύχτα στη μικρή λίμνη; Ίσως είμαι άγριος και δεν καταλαβαίνω.

Θα τη σκεφτούμε την πρότασή σας. Δεν έχει σημασία που θα περάσουμε το υπόλοιπο της ζωής μας. Τα παιδιά μας είδαν τους πατεράδες τους ταπεινωμένους. Οι πολεμιστές μας ντροπιάστηκαν. Μετά τις ήττες περνούν τις ημέρες τους άσκοπα και δηλητηριάζουν τα κορμιά τους με δυνατό ποτό. Μετά από λίγους χειμώνες, μετά από λίγα φεγγάρια, κανένα παιδί των μεγάλων φυλών δε θα μείνει για να πενθήσει ένα λαό, που κάποτε ήταν δυνατός και με πολλές ελπίδες, όπως ο δικός σας σήμερα. Τι να πενθήσω; Τι να πενθήσω από τον αφανισμό του λαού μου; Οι λαοί αποτελούνται από ανθρώπους και οι άνθρωποι έρχονται και φεύγουν, όπως τα κύματα της θάλασσας. Ο καιρός της δικής σας παρακμής είναι ακόμα μακριά, αλλά θα ‘ρθει. Κανείς δεν ξεφεύγει από το γραφτό του. Μολύνετε το κρεβάτι σας και μια νύχτα θα πάθετε ασφυξία από τα ίδια σας τα απορρίμματα. Αν ξέραμε τα όνειρα του λευκού…

Ξέρουμε όμως σίγουρα αυτό: Ο θεός μας είναι και δικός σας θεός. Η γη είναι πολύτιμη γι’ αυτόν και αν βλάψεις τη γη, είναι σαν να περιφρονείς το δημιουργό της. Ο Θεός σας προσφέρει κυριαρχία στα ζώα, τα δάση και στους ερυθρόδερμους για κάποιον ιδιαίτερο λόγο. Παρ’ όλα αυτά η μοίρα σας είναι ένα μυστήριο για μας. Τι θα συμβεί όταν σκοτωθούν όλα τα βουβάλια; Όταν εξημερωθούν όλα τα άγρια άλογα; Τι θα συμβεί όταν στις ιερές γωνιές του δάσους θα πλανιέται η βαριά μυρωδιά πολλών ανθρώπων και η θέα των πράσινων λόφων θα κρύβεται από τα σύρματα που μιλούν; Πού θα είναι τότε ο λόγγος; Θα ‘χει χαθεί! Που θα είναι ο αετός; Θα ‘χει χαθεί! Και τι σημαίνει να αποχαιρετήσεις το γοργοπόδαρο άλογο και το κυνήγι; Θα είναι το τέλος της ζωής και η αρχή της επιβίωσης.

Όταν ο τελευταίος Ινδιάνος λείψει από τη γη κι ο λευκός φέρνει στη μνήμη του το λαό μου σαν ένα θρύλο, οι ψυχές των νεκρών μας θα ταξιδεύουν σαν το σύννεφο πάνω στον κάμπο. Θα γεμίζουν τις ακρογιαλιές και θα φιλοξενούνται στα δάση που αγάπησαν.

Ο λευκός δε θα ‘ναι ποτέ μόνος σ’ αυτόν τον τόπο. Όλοι μοιράζονται τον αέρα με την ίδια πνοή. Τα ζώα, τα δέντρα, ο άνθρωπος μοιράζονται την ίδια ανάσα.

Ας μεταχειριστεί λοιπόν το λαό μου με δικαιοσύνη και ειλικρίνεια, γιατί στους νεκρούς δεν λείπει η δύναμη. Μίλησα για θάνατο; Δεν υπάρχει θάνατος. Μόνο η εναλλαγή των κόσμων.

Αγαπούμε αυτή τη γη όπως ένα νεογέννητο αγαπά τους χτύπους της καρδιάς της μητέρας του. Έτσι, αν σου πουλήσουμε τη γη μας, να την αγαπάς όπως την αγαπήσαμε κι εμείς. Να τη φροντίζεις όπως τη φροντίζαμε κι εμείς. Να έχεις στο νου σου την ανάμνηση της γης όπως ήταν, όταν θα την πάρεις. Διατήρησε τη γη για όλα τα παιδιά και αγάπα την, όπως ο Θεός μας αγαπάει όλους.

Όπως εμείς είμαστε μέρος της γης, έτσι κι εσείς είστε μέρος της γης. Αυτή η γη είναι πολύτιμη για μας. Είναι επίσης πολύτιμη για σας. Ένα πράγμα ξέρουμε: υπάρχει μόνο ένας Θεός. Κανένας άνθρωπος, είτε είναι Ερυθρόδερμος είτε Λευκός, δεν μπορεί να στέκει ξέχωρα από τους άλλους. Γιατί τελικά είμαστε αδέρφια».