Μικρές κίτρινες πάπιες

Το περίεργο ταξίδι 30.000 πλαστι­κών παπιών στα κύματα του πλανήτη, σε μια «οδύσσεια» 15 χρόνων, ίσως εξηγή­σει ακόμα και τον καύσωνα.

Γεννήθηκαν όλα τους σε ένα κινεζικό ερ­γοστάσιο, με τη διαδικασία της μαζικής πα­ραγωγής, το 1991. Τριάντα χιλιάδες κίτρινα πλαστικά παπάκια -από αυτά που κολυμπά­νε μαζί με τα παιδάκια στις μπανιέρες όλου του πλανήτη, κάνοντάς τα να ξεχνάνε το τσούξιμο του σαπουνιού στα μάτια- στριμώ­χτηκαν σε ένα κοντέινερ και φορτώθηκαν σε ένα πλοίο με προορισμό την Αμερική. Στις 29 Ιανουαρίου του 1992, όμως, το τετρά­γωνο μεταλλικό αβγό τους λύθηκε στη διάρκεια μιας άγριας καταιγίδας και από το κατάστρωμα βρέθηκε ανοιχτό στη θάλασσα, αδειάζοντας το τεράστιο κοπάδι από παπά­κια στα νερά του Ειρηνικού.

Τα 2/3 από αυτά, περίπου 20.000 πα­πάκια, αποφάσισαν να διαλέξουν τους πιο ε­μπορικούς τουριστικούς και ζεστούς προορι­σμούς. Επέπλευσαν καμαρωτά προς τις α­κτές της Ινδονησίας, της Αυστραλίας και της Νότιας Αμερικής, όπου και προσάραξαν. Η μαζική τους απόβαση στις εκεί παραλίες, μάλιστα έγινε κεντρικό θέμα στα τοπικά ΜΜΕ, αλλά και σε μερικά διεθνή τηλεοπτι­κά κανάλια. Τα άλλα 10.000 παπάκια, όμως, αγνόησαν το απατηλό τραγούδι της διασημότητας και τράβηξαν βόρεια.

Μέχρι το τέλος του χρόνου, είχαν «καβατζώσει» την Αλάσκα και τραβούσαν δυτικά. Πήρε τρία ολόκληρα χρόνια στον κίτρινο γυαλιστερό στολίσκο για να κάνει τον γύρο της Ιαπωνίας, μέχρι να περάσουν ξανά από το σημείο της απελευθέρωσης τους και, καβαλώντας το ρεύμα του Βόρειου Ειρηνικού, να ξανατραβήξουν προς Αλάσκα και να συνεχίσουν προς Αρκτική. Πολλά χάθηκαν, καθώς τα ρεύματα τα πέρασαν από τα στενά του Μπέρινγκ, που χωρίζουν τη Ρωσία από την Αλάσκα. Κάποια παγιδεύτηκαν σε πά­γο, στον οποίο προβλέπεται πως θα περά­σουν μερικά χρόνια κοιτώντας ακίνητα τα γύρω παγόβουνα, μέχρι αυτός να λιώσει και να τους επιτρέψει να συνεχίσουν το ταξίδι τους, ξανά προς τον Ατλαντικό.

Το 2000, οκτώ χρόνια μετά τον... απόπλου τους, εμφανίστηκαν στον Βόρειο Ατλαντικό και το 2003, καθώς αναμένονταν να εμφανι­στούν στις ανατολικές ακτές της Αμερικής, η εταιρεία που είχε αναλάβει την εμπορική διανομή τους πριν από την... απόδρασή τους, η First Years INC, ανακοίνωσε πως για κάθε ένα από τα παπάκια που θα της επιστρέφουν θα πληρώνει εύρετρα 100 δολαρίων. Ειδοποίησε μάλιστα το κοινό πως τα παπάκια θα έχουν πια ξεθωριάσει από τον ή­λιο και την αλμύρα και θα είναι μάλλον ολόλευκα. Παρά το marketing, όμως, λί­γα εμφανίστηκαν και φαίνεται πως τα πε­ρισσότερα αποφάσι­σαν να συνεχίσουν τη μεγάλη τους περιπλάνηση ανά τον πλανή­τη, καβαλώντας σαν υπερπόντιοι σέρφερ το μεγάλο Ρεύμα του Κόλπου.

Στη διάρκεια του ταξιδιού τους, όμως, έγι­ναν ένα από τα αγαπημένα θέματα μελέτης αρκετών ωκεανογράφων. Αφού κατάφεραν να αποδείξουν πόσο αβύθιστα και σκληρο­τράχηλα είναι, έγιναν ιδανικά οχήματα με­λέτης των θαλάσσιων ρευμάτων παγκο­σμίως. Ένας από τους ωκεανογράφους, μάλιστα ο Curtis Ebbesmeyer, που έχει την έδρα του στο Seattle των ΗΠΑ, συνεχίζει να ακολουθεί τις κι­νήσεις τους και να καταγράφει το ταξίδι τους από την πρώτη ημέρα μέχρι σήμερα, σε μια περιπλάνηση που έχει ήδη 17.000 ναυτικά μίλια, σε 15 χρόνια. Το 2007 οι πλαστικοί ταξιδιώτες, γνωστοί πια ως «Friendly Floatees» - οι «Φιλικοί Επιπλέοντες» -, πέρασαν μετά τη Γροιλανδία, από τη βορειοδυτική ακτή της Ευρώπης. Όπως δήλωσε ο Simon Boxall του Εθνικού Ωκεανο­γραφικού Κέντρου του Σαουθάμπτον, τα αλανιάρικα αυτά παπιά είναι ιδανικός τρόπος για να μελετηθούν τα θαλάσσια ρεύματα σε όλο τον πλανήτη. «Τα παπάκια αυτά είναι πολύ καλοί ιχνηλάτες και η μεγάλη τους περιπέτεια μπορεί να μας βοηθήσει να κα­ταλάβουμε πως τα θαλάσσια ρεύματα καθο­ρίζουν το κλίμα του πλανήτη, ειδικά όταν το πλαστικό με το οποίο είναι φτιαγμένα μπορεί να τα κάνει να ταξιδεύουν μέχρι και 100 χρόνια μέχρι να διαλυθούν!».

Οι «αποβάσεις» τους και οι εμφανίσεις τους έχουν ήδη περαστεί σαν δεδομένα σε ένα ψηφιακό μοντέλο που «τρέχει» σε υπο­λογιστή, το Ocean Surface Currents Simulation, το οποίο χρησιμοποιείται από ψαράδες μέχρι συνεργεία διάσωσης ναυα­γών. Έχουν ήδη γραφτεί δύο παιδικά βι­βλία με θέμα τις περιπέτειες τους, και τα ί­δια είναι συλλεκτικά και πωλούνται πάνω από 700 ευρώ το ένα. Οπότε, αν και είναι μάλλον απίθανο να περάσουν το Γιβραλ­τάρ, έχετε τον νου σας.

Βαγγέλης Βαγγελάτος, Εφημερίδα «Ελευθεροτυπία», Τρίτη 3 Ιουλίου 2007